«Το φως χρώματα ζωντανεύει»

Ποιοτική  και καλοδεχούμενη  μουσική έκφραση στον πρώτο δίσκο ακτίνας της Γιώτας Τσόκα

Γράφει ο Αντώνης  Κωνσταντινίδης / Κριτικός Μουσικής / [email protected]

Είναι κοινός τόπος ότι, στην πληθώρα των νέων σε κυκλοφορία δίσκων ακτίνας, των διαφόρων μουσικών παραγωγών και των λογής–λογής τραγουδιών, που κατακλύζουν την καθημερινότητά μας, τα κριτήρια της «επιτυχίας» καθορίζονται με ποσοτικούς όρους. Τα κριτήρια αυτά, συνήθως ακολουθούν την αριθμητική λογική των εμπορικών πωλήσεων και τις περισσότερες φορές συναρτώνται άμεσα με την εξυπηρέτηση του θαυμαστού κόσμου του οφθαλμολάγνου νυχτοκάματου. Εκεί όμως είναι που εύκολα, τις περισσότερες φορές, ευτελίζεται κάθε έννοια δημιουργίας και μαζί χάνονται τα συνήθως λιγοστά, ψήγματα τέχνης που μπορεί να ενυπάρχουν. Η γενική εικόνα στην πλειονότητα αυτών των μουσικών παραγωγών είναι συνήθως μια απλή, επαναλαμβανόμενη τεχνική, τσιφτελο-συρτο-ρούμπας, μια χιλιοειπωμένη συνταγή από τα ίδια, κατ’ ουσίαν υλικά.

Στον αντίποδα αυτού του γνωστού φαινομένου, βρίσκονται κάποια άλλα τραγούδια, που ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους, κομίζουν την εξέλιξη μιας άλλης παράδοσης πολιτισμού και δημιουργίας και ανανεώνουν τον απόηχο μιας εποχής ποιοτικών δημιουργιών. Είναι τα τραγούδια εκείνα, όπου οι συνθέτες συμπορεύονται με τους ποιητές και οι ερμηνευτές τους συμβαδίζουν με τους μουσικούς. Τραγούδια, που δεν αντιμετωπίζονται μονοδιάστατα, αλλά ως μία ενιαία μορφή, μια ολοκληρωμένη ποιητική και μουσική δημιουργία, η επιτυχία της οποίας στηρίζεται πρωτίστως στην έμπνευση και στη γνώση, στο δουλεμένο στίχο, στην πρωτοτυπία, στη μελωδική και ενορχηστρωτική φροντίδα, στην προβολή μίας εν τέλει αδιάσπαστης εικόνας, που στοχεύει μέσα από το ίδιο το έργο, στην κατάκτηση της διαχρονικότητας.

Αφορμή γι’ αυτές τις σκέψεις στάθηκε η πρόσφατη κυκλοφορία του δίσκου ακτίνας «Το φως χρώματα ζωντανεύει», που αποτελεί ταυτόχρονα και την πρώτη εμφάνιση στο χώρο του τραγουδιού της Γιώτας Τσόκα, η οποία υπογράφει τους στίχους, τη μουσική και τη γενικότερη επιμέλεια της παραγωγής. Και στα εννέα τραγούδια του δίσκου χαρίζει τη φωνή της η Ανθή Τατσιούλη.

Γνωρίζουμε  την πορεία της κ. Τσόκα, την οποία παρακολουθούμε εκ του σύνεγγυς από χρόνια και εκτιμούμε τις επιδόσεις της, ως ερμηνεύτριας (διακεκριμένη πιανίστα, μαθήτρια του συνθέτη Νίκου Αστρινίδη), ως μουσικολόγου (θετική η συμβολή της στη μελέτη της μουσικής για τις παραστάσεις αρχαίου δράματος του ΚΘΒΕ) και ως παιδαγωγού (καθηγήτρια του Μουσικού Σχολείου Θεσ/νίκης). Η κυκλοφορία όμως αυτού του πρώτου δίσκου της, που αποτελεί αναμφισβήτητα ένα διαφορετικό καλλιτεχνικό βήμα από αυτά που μας είχε μέχρι τώρα συνηθίσει και σίγουρα μια άλλου είδους εκφραστική πρόκληση, ήταν σε κάθε περίπτωση μια ευχάριστη έκπληξη.

Στις ακροάσεις  των τραγουδιών του δίσκου, παρά την ξεχωριστή ταυτότητα του καθενός απ’ αυτά, γίνεται σαφές ένα ενιαίο υφολογικό και αισθητικό στίγμα, με κάποιες ευανάγνωστες επιρροές. Οι μελωδίες, ποικίλες και ευφάνταστες, κάποιες εκ των οποίων επανέρχονται σε ανύποπτο χρόνο καταλαμβάνοντας με τρόπο ευπροσήγορο, τη μνήμη του ακροατή, ο ιδιαίτερα φροντισμένος στίχος, η λεπτοκεντημένη στις λεπτομέρειές της οργανική συνοδεία, (δύο ενορχηστρώσεις επιμελήθηκε ο Γ. Καζαντζής) με το πιάνο να πρωταγωνιστεί εμφανώς δεξιοτεχνικά, οι εξαιρετικές εκτελέσεις στο σύνολό τους, από τους μουσικούς συντελεστές (Στ. Μοσχογιάννης, Κυρ. Γκουβέντας, Μ. Ζαχαριάδου, Μιχ. Σαπουντζής, Κ. Ζαφειρίου, Χρ. Συκιώτης, Θ. Παπαδημητρίου, Μ. Πιπέρκος και Αλέξ. Ιωάννου), η αισθητικά συνεπής εμφάνιση του δίσκου (Μερ. Βλάχου) και βέβαια μία ιδιαίτερη, αύρα δροσιάς και ευγένειας η οποία αποπνέεται, χαριτωμένα και πληθωρικά, στις εννιά τραγουδιστικές δημιουργίες, συγκροτούν εν συντομία το περίγραμμα μιας έκφρασης ποιοτικής και σίγουρα καλοδεχούμενης για έναν απαιτητικό ακροατή.

Για την κ. Τσόκα  αυτή η πρώτη ολοκληρωμένη μουσικοποιητική της παραγωγή μπορεί να αποτελεί απλά την υλοποίηση, όπως σημειώνει, ενός δικού της ονείρου. Εμείς προσθέτουμε ότι η καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία της δημιουργού οδηγήθηκε σε γόνιμα και δημιουργικά μονοπάτια, σε μια πρώτη καρδιακή κατάθεση, φτιάχνοντας όμορφες μπαλάντες. Είναι το τέλος μιας πρώτης αναζήτησης. Εκεί όπου το φως έψαχνε να συναντήσει τα δικά του χρώματα, για να τα δώσει ζωή και να τα φροντίσει μητρικά με μουσική και στίχους.

Δεν κρύβουμε ότι μας κέρδισαν, το «Νανούρισμα», οι «Θάλασσες αγάπης», οι «Στιγμές», η «Απόγνωση», το «Ως εδώ» και μπορούμε, μετά από πολλές ακροάσεις να ισχυριστούμε εν κατακλείδι με βεβαιότητα, ότι η μουσικότητα και το μεράκι όταν μπορούν να υπηρετήσουν με γνώση την εσωτερική παρόρμηση, τη μοναδική εκείνη ανάγκη έκφρασης, και να συμβιβάσουν παραγωγικά το πάθος με την ευαισθησία, καταφέρνουν να μας δώσουν τραγούδια όπως αυτά που βρήκαμε στο cd «Το φως χρώματα ζωντανεύει». Τραγούδια καθ’ όλα εμπνευσμένα, τα οποία χαιρόμαστε και απολαμβάνουμε, ευχόμενοι αυτή η πρώτη παρουσία να τύχει μιας εξίσου εμπνευσμένης και δημιουργικής συνέχειας.