Της Μάριαν Τσουκαλά/ [email protected]
Μετά από διακοπή περίπου μισό αιώνα, ελληνικά βιβλία έχουν αρχίσει ξανά να κοσμούν τις βιτρίνες μερικών από των πιο γνωστών βιβλιοπωλείων της Κωνσταντινούπολης. Μία ομάδα Ελλήνων, Ρωμιών και ενός Τούρκου συστάθηκε ώστε να υλοποιήσει ένα όνειρο χρόνων, έναν ελληνικό εκδοτικό οίκο στην Τουρκία.
Πριν από περίπου 1,5 χρόνο ο Ρωμιός Γιώργος Μπενλίσοι, δημιούργησε μια ιδρυτική ομάδα επτά ατόμων, εκ των οποίων τα δύο του αδέρφια Στέφος και Φώτης που έχουν εργαστεί κυρίως πάνω στη ρωμαίικη ιστορία, ένας Αθηναίος ο Χάρης Θεοδωρέλης Ρήγας που εκπονεί το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου, την ομογενή ιστορικό Άννα Μαρία Ασλάνογλου, τον τούρκο Σεζγκίν Ερντίν και αργότερα προστέθηκε στην ομάδα ένας ακόμα Ελλαδίτης, ο Φοίβος Νομικός.
Το όνομα του οίκου «Ιστός» δεν είναι διόλου τυχαίο καθώς ο σκοπός του είναι να λειτουργήσει σαν δίκτυο που ενώνει διαφορετικούς ανθρώπους μεταξύ τους και ταυτόχρονα να συγκεντρώσει γύρω του μεταφραστές, μελετητές, ανθρώπους με μεράκι για να ασχοληθούν με την Ρωμιοσύνη, την Πόλη, τις μειονότητες της Τουρκίας και όλοι αυτοί μαζί να δεθούν λειτουργώντας σαν οικογένεια.
Πρόκειται για έναν ανεξάρτητο εκδοτικό οίκο στον οποίο δεν υπάρχει καμία εξωτερική χρηματοδότηση. Όλοι συνέβαλαν με τις οικονομίες τους και το ξεκίνημα περιελάμβανε πολλές θυσίες, αρκετή προσωπική και εθελοντική εργασία αλλά πάνω απ’ όλα πολύ μεράκι και όρεξη.
Αν και δεν υπήρξε οικονομική υποστήριξη, καθώς βασικός στόχος των εκδοτών είναι να παραμείνουν ανεξάρτητοι, υπήρξε πολύ ηθική υποστήριξη από τη Ρωμαίικη κοινότητα, καθώς όλοι αγκάλιασαν το εγχείρημα με πολλή στοργή και αγάπη. Στο ελληνικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης έγινε η παρουσίαση του πρώτου ελληνικού βιβλίου του Ιστού, το «Αναβολές και Κατήφοροι» του πατέρα Δοσίθεου (Χρήστος Αναγνωστόπουλος) το οποίο την ίδια στιγμή αποτελεί το πρώτο βιβλίο γραμμένο στα ελληνικά εκδιδόμενο από ελληνικό οίκο στην Πόλη μετά από 60 χρόνια.
Σκοπός του οίκου όπως δήλωσε στο tf ο Χάρης Θεοδωρέλης Ρήγας είναι να προσφέρουν την ευκαιρία στο αναγνωστικό κοινό να γνωρίσει ένα άλλο πρόσωπο της Ρωμαίικης κοινότητας, αυτό της φτωχολογιάς και του προλεταριάτου, το οποίο δεν είχε προβληθεί ως τώρα. Οι τρεις σειρές που βρίσκονται ήδη υπό έκδοση είναι οι Μαρτυρίες (Tanıklıklar), που πρόκειται για ιστορίες ανωνύμων οι οποίες φανερώνουν την κατάσταση που επικρατούσε στην Τουρκία τα παλιότερα χρόνια. Τα Πολίτικα Ιστορικά (Politika Historika), που πρόκειται κυρίως για τουρκόγλωσσα έργα που «μιλάνε» για την ιστορία της Πόλης και των μειονοτήτων, και τα Ελληνικά (Elenika) που είναι πολύ γνωστά ελληνικά έργα μεταφρασμένα στα τούρκικα.
Σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της Τουρκίας βρίσκονται πλέον τα ελληνικά βιβλία και αυτό που προκαλεί θαυμασμό είναι ότι ενώ η μειονότητα δεν ξεπερνά τους 2.000 ανθρώπους, το πρώτο βιβλίο του Ιστού πούλησε πάνω από 500 αντίτυπα. «Τα συναισθήματα όλης της ιδρυτικής ομάδας ήταν έντονα όταν αντικρίσαμε το πρώτο βιβλίο μας να βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία» σημειώνει ο Χάρης συμπληρώνοντας ότι «θα συνεχίσουμε να συμβάλουμε στην πολιτιστική παραγωγή όπως και στην αναβίωση της εκδοτικής παράδοσης της Πόλης».
Η μεγάλη ανταπόκριση του ελληνισμού και όχι μόνο, σε αυτήν αλλά και παρεμφερείς προσπάθειες δείχνει πως ο κόσμος «διψάει» για πολιτισμό. Άξιοι θαυμασμού όσοι το προσφέρουν…
