Γράφει ο Αντώνης Κωνσταντινίδης / Μουσικοκριτικός / [email protected]
Είναι φορές που κάποιες μουσικές βραδιές, μοιάζουν να προσφέρουν ένα πραγματικό καταφύγιο καταλαγής από τα συναισθήματα που γεννά η κριτική παρατήρηση της καθημερινότητας. Μια καθημερινότητα που μεσούσης της «κρίσης» φαντάζει ολοένα πιο γκρίζα, απόμακρη από κάθε έννοια ποιότητας, όλο και πιο απαισιόδοξη, αβέβαιη στην εξέλιξή της και πλέον ιδιαίτερα δυσερμήνευτη. Ζούμε αναμφίβολα μία πρωτόγνωρη κατάσταση και γινόμαστε παθητικοί θεατές της κοινωνικής αποσύνθεσης. Η μεσοαστική τάξη βρίσκεται καταπονημένη, στα όρια της αντοχής της, οι μεγαλοαστοί στην αφασία της μόνιμης παρακμής τους και όλοι οι υπόλοιποι, απλά στην εξαθλίωση. Ταυτόχρονα, τα αισθήματα οργής και αγανάκτησης γιγαντώνονται, κοντά στα αναπάντητα ερωτήματα της κοινής λογικής. Ο πολιτισμός δεν μένει ανέγγιχτος από τις εξελίξεις.
Με αυτές τις σκέψεις προσέφυγα στην συναυλία της «Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής» στο Μέγαρο Μουσικής (10/12), με την ελπίδα ότι οι εκλεπτυσμένες ερμηνευτικές επιλογές της Καμεράτας, θα μας προσέφεραν μία άλλη οπτική που θα υπερέβαινε, έστω και προσωρινά, την ηθική και αισθητική μας κόπωση.
Η απελπιστικά, σε πρώτη όψη, άδεια αίθουσα του Μεγάρου, ήταν σε πλήρη αναντιστοιχία με την προσιτή μουσική πολυτέλεια που προσέφερε το πρόγραμμα της συναυλίας. Οι ίδιες όμως συνθήκες ήταν που προσέφεραν στους παρευρισκόμενους και μία άλλη, σχεδόν προσωποποιημένη και ιδανική σχέση ακρόασης, μία σπάνια δυνατότητα συγκέντρωσης όχι μόνο στην εικόνα, αλλά και στη λεπτομέρεια της μουσικής ερμηνείας. Μιας ερμηνείας που τα μικρά ορχηστρικά σχήματα προσφέρουν συνήθως, στην πιο διάφανη μορφή της.
Το πρόγραμμα άνοιξε η «Σουίτα για έγχορδα» του Νίκου Αθηναίου. Ένα έργο το οποίο αναδεικνύει τις διαφορετικές κατευθύνσεις της γραφής, μέσα από την τμηματοποιημένη μορφή και τα έντονα αντιθετικά στοιχεία. Άλλοτε με διάθεση ατμοσφαιρική και με έκδηλη εσωστρέφεια, άλλοτε περισσότερο ρυθμικό και με μινιμαλιστικά στοιχεία, το έργο στηρίζεται σ’ έναν άξονα συνεχών εναλλαγών και αντιθέσεων. Θεωρούμε ότι έτυχε ικανοποιητικής φροντίδας από την ορχήστρα.
Στο κοντσέρτο για βιολί αρ. 5 του Μότσαρτ που ακολούθησε, τον πρωταγωνιστικό ρόλο κατείχε η βιολονίστα Δανάη Παπαματθαίου-Μάτσκε. Η ερμηνευτική της προσέγγιση, υπήρξε ευγενική και χαριτωμένη, συνεπής με τα υφολογικά στοιχεία της νεανικής γραφίδας του συνθέτη και με ανάλαφρη διάθεση. Οι χορευτικές παραπομπές ήταν προφανείς όπως και οι εύπλαστοι χρωματισμοί που δομήθηκαν αβίαστα, με τονική ακρίβεια, πάνω στο κείμενο. Η σύμπραξή της με την ορχήστρα υπήρξε θετική και απροβλημάτιστη.
Το πρόγραμμα έκλεισε η «Συμφωνία Δωματίου» του Σοστακόβιτς που αποτελεί την ορχηστρική εκδοχή του κουαρτέτου αρ. 8. Το έργο μεστό δραματικότητας, εμπεριέχει συνεχείς αναφορές σε πρότερα έργα του συνθέτη αποδίδοντας ένα χαρακτήρα συντηρητικό, τονικά προσανατολισμένο και συνάμα μεγαλειώδη. Η ερμηνευτική προσέγγιση από την Καμεράτα υπήρξε καλοδεχούμενη στις αναντίρρητες κατευθύνσεις που υπέδειξε με άνεση από το πόντιουμ ο Νίκος Τσούχλος.
Η έξοδος από την αίθουσα του Μεγάρου, σήμαινε αυτόματα και την επιστροφή μου στην “άλλη” πραγματικότητα…
