Γράφει η Ναυσικά Γκράτσιου / [email protected]
Πριν λίγες μέρες βρέθηκα στη Γέφυρα, το παλιό Τόπσιν, για επίσκεψη στο μουσείο Βαλκανικών πολέμων. Πρόκειται για το ίδιο κτίριο, το αρχοντικό του κτήματος Βοϊβόδα, όπου στις 26 Οκτωβρίου του 1912 υπογράφτηκε το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης από τον Ταχσίν πασά, τον Τούρκο διοικητή και τον διάδοχο, τότε, Κωνσταντίνο, αρχηγό του Ελληνικού στρατού.
Το κτίριο, που πλέον ανήκει στο Γ’ Σώμα Στρατού, είναι καλοδιατηρημένο, περιποιημένο και φυλασσόμενο, με έναν τεράστιο κήπο, μαντρωμένο με κάγκελα, όπου σε μια μεριά του αναπαύεται αιωνίως ο Ταχσίν πασάς, ο οποίος είχε διαφύγει στην Ελβετία μετά την παράδοση της Θεσσαλονίκης, καταδικασμένος σε θάνατο από την Υψηλή Πύλη κι εκεί πέθανε, αφήνοντας στο γιό του ρητή παραγγελία, να τον θάψουν στη Γέφυρα, στο παλιό του το Διοικητήριο…
Φθάνει να πλησιάσει κάποιος στο μουσείο για ν’ αποκτήσει την αίσθηση πως κάνει μια βαθιά βουτιά στην ιστορία… Ακόμη και τα δένδρα που περιβάλουν το παλιό κτήμα Βοϊβόδα είναι επιβλητικά, αλλοιώτικα… Κάτι πανύψηλα πεύκα με τεράστιους κορμούς και φουντωτό φύλλωμα, αυστριακά, όπως τα λένε οι ντόπιοι.
Το θυμάμαι αυτό το μέρος από τότε που ήμουν παιδάκι και το κτήμα αυτό ανήκε ακόμη στην οικογένεια Βοϊβόδα, πριν το απαλλοτριώσει ο στρατός.
Ο γεωπόνος πατέρας μου μας πήγαινε εκεί με την αδελφή μου, συνδυάζοντας την κυριακάτικη βόλτα μας με τις δουλειές του, αφού το κτήμα διέθετε και εκτεταμένες καλλιέργειες, θερμοκήπια και ανάγκες για γεωπονικές συμβουλές.
Ο μπαμπάς μάς εμπιστευότανε στη γυναίκα του επιστάτη του κτήματος κι εμείς τα παιδιά παίζαμε όλη τη μέρα σ’ εκείνο το λαβύρινθο των άπειρων δωματίων, διαδρόμων, παταριών και υπογείων του κτιρίου, αγνοώντας τελείως την απίθανη ιστορία του, την οποία οπωσδήποτε κάποτε θα μας την είπε ο μπαμπάς, αλλά μάλλον δεν θα είχαμε καταλάβει και πολλά πράγματα…
Ούτε και θυμόμουν πολλά από το εσωτερικό του. Μόνο μια τεράστια ξύλινη σκάλα κι ένα συντριβανάκι μέσα στο σπίτι, κάτι που συνηθιζόταν πολύ στα τούρκικα σπίτια.
Αυτό που θυμάμαι είναι ότι όλα μου φαίνονταν τεράστια και λίγο εξωπραγματικά εκεί μέσα…
Η προχθεσινή μου επίσκεψη στο ίδιο κτίριο ξύπνησε όλες τις αναμνήσεις. Όλα ήταν εκεί, καμιά σαρανταριά χρόνια πιο ηλικιωμένα, πολύ καλοδιατηρημένα ομολογουμένως, απλά πολύ πιο μικρά πλέον απ’ ό,τι τα θυμάμαι… Δηλαδή, στις κανονικές τους διαστάσεις.
Και μια γλυκειά ηρεμία παντού. Σαν να έχουν όλα εκεί μέσα σταματήσει στις 26 Οκτωβρίου του 1912. Και να μας κοιτούν δικαιωμένα πλέον…
