Συνέντευξη στην Άλεξ Πολιτάκη / [email protected]
Η κουβέντα με τον συγγραφέα Γιώργο Πολυράκη είχε για μένα ενδιαφέρον και αυτό δε μου συμβαίνει συχνά. Κυρίως γιατί δεν μπόρεσα να διακρίνω αν ο ίδιος γνωρίζει πόσο μυθιστορηματική είναι η προσωπική του ιστορία. Η ιστορία ενός μικρού αγοριού από ένα απομακρυσμένο χωριό της Κρήτης που έμαθε τα πρώτα του γράμματα από τη μητέρα του, ενός νεαρού φοιτητή Ιατρικής αργότερα στη Θεσσαλονίκη, ενός στρατιωτικού ιατρού στη συνέχεια που γυρίζει την Ελλάδα και ενός άνδρα που το 1987 ξεκινάει να γράφει, για να συμπληρώσει σήμερα με τα δεκαπέντα βιβλία του, εικοσιπέντε χρόνια συγγραφικής παρουσίας. Τον ρωτάω πολλά, κυρίως για τα βιβλία του, τις ηρωίδες του και τους ήρωές του, αλλά λέμε κι άλλα ανάμεσα σε αυτές τις ερωτοαπαντήσεις, καθώς μιλάμε έτσι όρθιοι σε μια γωνιά του βιβλιοπωλείου. Δε μπορώ φυσικά λόγω χώρου να σας μεταφέρω όλητη συζήτηση. Θα ήθελα ωστόσο να σας μεταφέρω κάποια σημεία της, χωρίς την απόλυτη σειρά της.
Ερ. : Γιατί επιλέγετε τη Θεσσαλονίκη για τόπο των μυθιστορημάτων σας;
Απ. : Ξέρετε, στη Θεσσαλονίκη ήρθα φοιτητής να σπουδάσω στην Στρατιωτική Ιατρική και δε θα το πιστέψετε, αλλά με κάποιον τρόπο αυτή η πόλη μου θύμησε τον τόπο μου τα Σφακιά. Ένιωσα καλά εδώ και έμεινα εδώ. Έχω το σπίτι μου εδώ, το ιατρείο μου εδώ. Έτσι έβαλα και τους ήρωές μου εδώ. Μου αρέσει να περπατώ στους δρόμους της και να λέω εδώ περπάτησε ο τάδε ήρωάς μου, εδώ πέρασε ο άλλος, εδώ μένει εκείνη από εκείνο το βιβλίο.
Ερ.: Στρατιωτικός Ιατρός λοιπόν. Παιδικό όνειρο;
Απ.: Γιατρός ναι, στρατιωτικός όχι, αλλά ήμουν από πολύ φτωχή οικογένεια και η στρατιωτική σχολή ήταν ο μόνος τρόπος να σπουδάσω. Αργότερα, όταν συμπλήρωσα 25ετία παραιτήθηκα.
Ερ.: Ειδικότητα;
Απ.: Γενικός χειρουργός στην αρχή και μετά μετεκπαίδευση στην Αμερική ως αγγειολόγος.
Ερ.: Ποια είναι η σχέση σας με τους ήρωές σας; Είναι πάντα σύμφωνοι με τις δικές σας αρχές;
Απ.: Όχι, όχι πάντα. Παρόλο που οι ήρωες περιέχουν ένα αυτοβιογραφικό κομάτι του συγγραφέα, όχι, οι ήρωές μου δε συμπεριφέρονται πάντα σύμφωνα με τις δικές μου αρχές και απόψεις. Αποκτούν δική τους οντότητα. Ξέρετε, δεν έχω καταφέρει ποτέ να φτιάξω έναν ήρωα με το όνομα Γιώργος. Ακόμη και όταν το προσπάθησα δε μου έβγαινε και στο τέλος το άλλαξα σε Άγγελος. Όχι, δεν είναι «δικοί» μου με αυτόν τον τρόπο.
Ερ.: Πότε αισθάνεσθαι ότι δεν είναι πια δικοί σας, ότι αυτονομούνται και πότε ότι τους αποχωρίζεσθε;
Απ.: Από την πρώτη στιγμή κιόλας αρχίζουν σιγά σιγά και αυτονομούνται και μέχρι την ολοκλήρωση της πλοκής έχει πια πάρει ο καθένας το δικό του δρόμο. Παρόλα αυτά αισθάνομαι ότι τους αποχωρίζομαι όταν το βιβλίο τελειώνει. Εκεί νιώθω ένα περίεγο αίσθημα. Από τη μία, μιας ολοκλήρωσης που δε μοιάζει με καμία άλλη και από την άλλη, αυτό το κενό, καθώς οι χαρακτήρες αυτοί που έζησα μαζί τους τόσο κοντά, για τόσον καιρό, ένα δύο χρόνια ίσως, τώρα φεύγουν.
Ερ.: Αν δεν τους φτιάχνατε εσείς αυτούς τους ήρωες, θα θέλατε να τους γνωρίζατε, αν τους συναντούσατε σε ένα καφέ θα πιάνατε κουβέντα μαζί τους;
Απ.: Μα και βέβαια! Τους βρίσκω ενδιαφέροντες. Ναι, θα μιλούσα μαζί τους, θα ήθελα να μάθω κι άλλα. Με κάποιους από αυτούς θα γινόμασταν και φίλοι. Εξάλλου με εμπνέουν οι καθημερινοί άνθρωποι που συναντάω. Αυτοί θέλω να είναι και οι ήρωές μου. Ο άνθρωπος που μένει δίπλα σου, που περπατάει δίπλα σου.
Ερ.: Και οι ηρωίδες σας; Τι γυναίκες είναι; Πως εμπνέεσθαι για αυτές; Τις προσέχετε; Θέλετε να είναι όμορφες, ιδιαίτερες, ερωτεύσιμες;
Απ.: Ξέρετε, με έχουν ρωτήσει πως μπορώ να μπαίνω στην ψυχολογία των γυναικών και να αποδίδω ένα γυναικείο χαρακτήρα τόσο καλά (γελάει). Με ενδιαφέρουν οι ηρωίδες μου. Με έχουν «κατηγορήσει» λίγο για αυτές. Ναι, θέλω να είναι ιδιαίτερες. Δεν έχει τόση σημασία η εξωτερική ομορφιά, που αναμφίβολα και αυτή μετράει και σημαίνει κάτι, όσο όμως να είναι ιδιαίτερες ως χαρακτήρες, ως προσωπικότητες. Να μπορούν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν πολύ.
Ερ.: Να υποθέσω ότι σας εμπνέουν οι γυναίκες που συναντάτε;
Απ.: Μα ναι, φυσικά!
Ερ.: Συμφωνείτε με τον Λόρκα ότι η άλλη όψη του έρωτα είναι ο θάνατος;
Απ.: Ο θάνατος; Όχι, όχι, ποτέ! Κοιτάξτε, εγώ εξοικειώθηκα από πολύ νωρίς με την ιδέα του θανάτου. Και νομίζω ότι τους ανθρώπους τους φοβίζει πολύ η ιδέα του θανάτου και όχι ο θάνατος ως γεγονός. Αλλά αυτό που έχει πραγματικά σημασία στη ζωή είναι ο έρωτας! Δεν μπορώ να φανταστώ ανθρώπους που δεν έχουν ερωτευθεί. Τους θεωρώ πολύ άτυχους. Που πέρασαν από τη ζωή και δεν το ένιωσαν, δεν το έζησαν αυτό.
Ερ.: Ναι, αλλά κέρδισαν τη μακαριότητα της άγνοιας. Γλύτωσαν και από μια ταλαιπωρία όσο να ΄ναι (γελάω).
Απ.: Ναι, αλλά έχασαν το σπουδαιότερο στη ζωή. Δε ξέρουν τι σημαίνει έρωτας. Δεν έμαθαν. Όχι δεν μπορώ να φανταστώ κάτι τέτοιο. Δε ξέρω τι να πω για αυτούς τους ανθρώπους.
Ερ.: Γιατί είπατε ότι δε θα ξαναγράψετε αστυνομικό μυθιστόρημα;*
Απ.: Το δοκίμασα, το έκανα, δε με συνεπήρε ιδιαίτερα. Τώρα περιμένω με μεγάλο ένδιαφέρον αυτό που ολοκλήρωσα για την Ισπανία του 1392, με τον Μέγα Ιεροεξεταστή…
Ερ.: Είναι ιστορικό μυθιστόρημα;
Απ.: Κοιτάξτε, όλοι οι ήρωες είναι φανταστικοί, αλλά μου πήρε δύο χρόνια έρευνα. Οι ερωτήσεις π.χ. της Ιεράς Εξέτασης είναι πραγματικές, όπως βρέθηκαν σε ιστορικές πηγές καταγεγραμένες. Για αυτό έχω και πολλές παραπομπές.
Μιλάμε αρκετά για την εποχή εκείνη, βοηθάνε και οι σπουδές μου, για το κυνήγι μαγισσών ως φράση και ως πραγματικότητα, για το πόσο κοντά είναι οι 5 αιώνες που πέρασαν, για τις πλούσιες χήρες και τις πλούσιες ανύπαντρες γυναίκες που κάηκαν στην πυρα ως μάγισσες για να δημευτεί η περιουσία τους. Για το σύγχρονο κυνήγι μαγισσών. Θα μπορούσαμε να μιλάμε πολλή ώρα ακόμα, αλλά εγώ έπρεπε να φύγω. Τον ρώτησα μόνο στο τέλος, τι άλλο θα ήθελε να γράψει τώρα, «γιατί θα συνεχίσετε να γράφετε, έτσι δεν είπα;» του είπα. «Ναι, θα συνεχίσω να γράφω», απάντησε αλλά το τι ετοιμάζει, λέω να μη σας το πω αυτήν τη φορά.
*Πρόκειται για το «Έγκλημα στην Παλαιών Πατρών Γερμανού».
