Γράφει η Ζαχαρία Χριστίνα/ Πολιτικός Επιστήμονας/ [email protected]
Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι ΗΠΑ αποτελούν την μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη, στοχεύοντας στην διατήρηση της δημοκρατίας, της συνεργασίας και στην προώθηση του παγκόσμιου εμπορίου. Γνωρίζοντας, λοιπόν, αυτό το τρίπτυχο, η ανακοίνωση των αμυντικών περικοπών της χώρας δημιούργησε πολλά ερωτηματικά και τροφοδότησε διάφορα σενάρια σχετικά με το μέλλον της αμερικανικής χώρας και τα προβλήματα που αυτή αντιμετωπίζει.
Είναι γεγονός ότι το ύψος των αμερικανικών αμυντικών δαπανών ήταν τεράστιο. Ισχύει ότι οι δαπάνες των ΗΠΑ ήταν πολύ μεγαλύτερες από τις άλλες χώρες, όχι όμως για να μπορέσει να διατηρηθεί στην κορυφή αλλά για το λόγο ότι η τεχνολογική πρόοδος της ήταν τέτοια που τα ποσά που έπρεπε να δαπανηθούν για την έρευνα, την ανάπτυξη αλλά και την διατήρηση της στρατιωτικής ποιότητας της χώρας είχαν αυξηθεί δραματικά. Οι ΗΠΑ είχαν πρωτοστατήσει πολλών επιχειρήσεων στο παρελθόν στοιχίζοντάς της όχι μόνο υπέρογκα ποσά, όπως στην περίπτωση του Αφγανιστάν, αλλά και αρκετούς συμμάχους τους, όπως την Τουρκία. Αντιλαμβάνοντας και αναγνωρίζοντας ότι η χώρα είχε εισέλθει σε έναν φαύλο κύκλο δαπανών, αντιλήφθηκε ότι προκειμένου να μπορέσει να επιβιώσει είναι αναγκαίο το «κούρεμα» των αμυντικών δαπανών της, γεγονός που συμβαδίζει και με την άποψη των αμερικανικών πολιτών.
Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι κατά πόσο μία τέτοια κίνηση επηρεάζει την ισχύ της αμερικανικής υπερδύναμης. Η ισχύς μίας χώρας αποτελεί απόρροια ενός μεγάλου αριθμού παραγόντων εκ των οποίων μετρήσιμοι είναι η στρατιωτική δύναμη και η οικονομική της κατάσταση. Όσον αφορά στην στρατιωτική δύναμη, η Αμερική έχει καταφέρει να βρίσκεται πολύ μπροστά, αφήνοντας αρκετά πίσω της τους υπόλοιπους συμμάχους της. Όσον αφορά όμως στην οικονομική της κατάσταση, τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα: η συνεισφορά της Αμερικής στο παγκόσμιο ΑΕΠ έχει μειωθεί κατά 3% ενώ αντιθέτως, η συνεισφορά της Κίνας έχει αυξηθεί.
Αυτό όμως δεν συνιστά λόγο ανησυχίας για την Αμερική. Κι αυτό γιατί σε περίπτωση που οι ΗΠΑ αισθανθούν ότι απειλούνται, εξακολουθούν να έχουν την ικανότητα, την ταχύτητα αλλά και τα μέσα για να επιβληθούν.
Παρόλα αυτά, γίνεται μία προσπάθεια ανασυγκρότησης της αμερικανικής κοινωνίας και οικονομίας. Γίνεται μία προσπάθεια να απαλλαχθεί ο αμερικανός πολίτης από το δυσβάστακτο βάρος της υψηλής αμερικανικής φορολογίας, ποσών που έχουν φτάσει σε ένα υπέρογκο ύψος και που έχουν οδηγήσει τους αμερικανούς να υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ πρέπει να μοιραστούν τον ρόλο του θεματοφύλακα με τους συμμάχους τους. Ακόμη, γίνεται μίας προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων ώστε να μπορέσει η αμερικανική κυβέρνηση μελλοντικά, και μετά την πάροδο της δύσκολης οικονομικής κατάστασης που μαστίζει τις περισσότερες χώρες, να επιστρέψει στη μάχη της τεχνολογικής ανάπτυξης.
Καταλήγοντας, λοιπόν, η ανακοίνωση για την μείωση των αμυντικών δαπανών της Αμερικής δεν θα πρέπει να ενθαρρύνει σενάρια για αντικατάσταση της υπερδύναμης, ούτε να δημιουργεί ερωτηματικά. Άλλωστε, η θέση της στην παγκόσμια κατάταξη είναι αποτέλεσμα πολιτικών ετών, καλών σχεδιασμών, προγραμματισμών και ριψοκίνδυνων αποφάσεων. Κανένα κράτος δεν θα ρίσκαρε την επιβίωσή του και δεν θα εξάλειφε από μόνο του το παρελθόν του. Ειδικά στην περίπτωση της Αμερικής, τα περιθώρια λάθους είναι μηδενικά.
