Το μεγαλύτερο μήνυμα της χθεσινής εκλογικής αναμέτρησης είναι η αποχή. Η αποχή που υποτιμάται σταθερά από το 2009, παρόλο που δείχνει τα δόντια της. Χθες έφτασε στο 45%.
Προφανώς τα κόμματα έχουν χάσει την επαφή με ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Όλα τα κόμματα. Ό,τι και να λένε, όπως και να το εκφράζουν, με όποιο πρόσωπο στην ηγεσία τους, δεν πιάνει. Η απογοήτευση είναι πολύ μεγάλη και χρόνια, γι’ αυτό και η ανάκτηση της εμπιστοσύνης είναι δύσκολη έως αδύνατη, όσο τα κόμματα κινούνται στην πεπατημένη, χωρίς ουσιαστικές τομές προόδου.
Είναι όμως και κάτι άλλο. Η διάλυση της παιδείας σε συνδυασμό με την τηλεοπτική δημοκρατία που κυριάρχησε στη χώρα μας από το ’90 και μετά, έχουν διαμορφώσει ένα κοινό απαίδευτο, απολίτικο, αδιάφορο, αφασιακό. Ένα κοινό που αδυνατεί να εκτιμήσει τη δύναμη της ψήφου, πολύ δε περισσότερο την κρισιμότητα της επιλογής του. Ένα κοινό που δεν γυρίζει πια εύκολα πίσω στην πολιτική, χρειάζεται πολύς χρόνος ίσαμε μια γενιά, όχι απλώς μια πολύμηνη τακτική από ένα κόμμα.
Φυσικά, το φαινόμενο είναι περίπλοκο. Η δύναμη της αποχής είναι σαρωτική. Ούτως ή άλλως, λέγεται ότι διάγουμε “το τέλος του μεσοπολέμου”, μια Βαβυλωνία, μια επανάληψη του 1965-1966. Ζήσαμε τις εκλογές με τις περισσότερες και πιο κραυγαλέες παραδοξότητες της μεταπολίτευσης. Μακάρι, να μην χρειαστεί η επανεκκίνηση να περάσει μέσα από μια μεγάλη (ακόμα μεγαλύτερη) καταστροφή.
