Του Γ. Βοσκόπουλου / Αναπληρωτή Καθηγητή Ευρωπαϊκών Σπουδών – Τμήμα, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστημίου Μακεδονίας / [email protected]
Με την ανεργία των νέων στην Ευρώπη να φτάνει σε μη κοινωνικά βιώσιμα επίπεδα ο δημόσιος και διευρυμένος διάλογος για το μέλλον Ένωσης αποτελεί sine qua non στην προσπάθεια διατήρησης της στοιχειώδους συνοχής και δημοκρατικής λειτουργίας της.
Μέσα σε αυτό το πολύχρωμο ευρωπαϊκό παζλ εξέχουσα θέση κατέχει η Ιρλανδία. Το «θαύμα» που αποκαθηλώθηκε, αποκαταστάθηκε και επανέρχεται στο προσκήνιο με αρνητικό τρόπο. Η χώρα εισήλθε σε ένα στάδιο ύφεσης με την οικονομία να παρουσιάζει σαφείς ενδείξεις κόπωσης και την κοινωνία να έχει αποστεωθεί από την υψηλή φορολογία και τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών. Ήδη από τα τέλη Μαρτίου η Moody’s είχε προβλέψει τις αρνητικές προοπτικές της Ιρλανδικής οικονομίας.
Η συρρίκνωση του ιρλανδικού ΑΕΠ κατά 0,6% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2013 σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα περιορισμένη εσωτερική ζήτηση (μείωση κατά 1,5%), τη μείωση των εξαγωγών σε αγαθά και υπηρεσίες κατά 3,5% επιδείνωσαν όχι μόνο τους οικονομικούς δείκτες αλλά και το εύθραυστο πολιτικό κλίμα. Η δραματική μείωση της κατανάλωσης (-3%)* και της αγοραστικής δύναμης των Ιρλανδών έπληξαν καίρια την οικονομία, ενώ η βελτίωση της απασχόλησης χαρακτηρίστηκε ως «πρόσκαιρη».
Η αίσθηση των Ιρλανδών είναι ότι τα όποια θετικά στοιχεία παρουσιάζουν οι μετρήσεις και τα κρατικά ΜΜΕ είναι αναληθή και «κατασκευασμένα». Εκτιμούν ότι απεικονίζουν μία εικονική πραγματικότητα. Τα αιτήματα φορέων αλλά και πολιτών εστιάζονται στην ανάγκη επαναπροσδιορισμού των πυλώνων της οικονομίας και τη σταδιακή-μερική απεξάρτηση της χώρας από τις επενδύσεις πολυεθνικών κολοσσών. Η αιτία αυτής της στάσης κατά τους ίδιους είναι η αποκρυσταλλωμένη αντίληψη για την ανάγκη δημιουργίας μίας εσωτερικής δυναμικής ανάπτυξης και απασχόλησης.
Στο πολιτικό πεδίο οι πιέσεις που έχουν ασκηθεί στη χώρα έχουν εκληφθεί ως μία προσπάθεια εγκαθίδρυσης μιας ηγεμονίας εντός της Ένωσης. Σε πρόσφατη συνέντευξη του στους Financial Times ο Ιρλανδός Πρόεδρος Μ. Χίγκινς χαρακτήρισε την ΕΕ «ηγεμονική» και προσδιόρισε την ευρωπαϊκή κρίση σε δύο επίπεδα, το οικονομικό και αυτό της ηθικής κατάπτωσης, της έκπτωσης αρχών και αξιών. Είναι περισσότερο από σαφές ότι οι περιοριστικές πολιτικές και η λιτότητα αναπαράγουν προβλήματα, δημιουργούν νέα δημοσιονομικά κενά και προκαλούν τριγμούς σε πολιτικά συστήματα. Αυτό είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό των αδύναμων κρίκων της ΟΝΕ και της τιτάνιας προσπάθειας τους να αντισταθούν στις πολιτικές ισχύος που τους επιβάλλουν οι ισχυροί της Ένωσης διατηρώντας ταυτόχρονα στοιχειώδη επίπεδα εσωτερικής νομιμοποίησης.
*στοιχεία από το Central Statistics Office και τους Irish Times
