Γράφει η Μαρία Παναγιωτοπούλου / Διατροφολόγος – Διαιτολόγος / [email protected]
Από τη μια η οικονομική κρίση, από την άλλη οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις της καθημερινότητας κάνουν την κατάθλιψη το νούμερο ένα ψυχικό νόσημα της σύγχρονης κοινωνίας. Από το 2008 και μετά έχει παρατηρηθεί ραγδαία αύξησΉ της, με έναΝ στους δύο Έλληνες να έχουν συμπτώματα κατάθλιψης. Εκτός από τη γενετική προδιάθεση υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξή της όπως η μοναξιά, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, τα οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα, η ύπαρξη ασθένειας, τα τραύματα από την παιδική ηλικία, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Δεν υπάρχει κάποια εργαστηριακή εξέταση που να βοηθά στη διάγνωση της. Πρόκειται για μια συναισθηματική διαταρραχή με χαρακτηριστικά την κακή διάθεση, την έλλειψη ενδιαφέροντος ή/και ευχαρίστησης και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η θετική σκέψη είναι ένα όπλο για την καταπολέμησή της. Αν η κατάσταση είναι πιο σύνθετη τότε οι ειδικοί έχουν το λόγο. Η ψυχοθεραπεία μαζί με τη φαρμακευτική αγωγή, αν κρίνεται απαραίτητη, βοηθούν αρκετά τους ασθενείς να διορθώσουν τον αρνητικό τρόπο σκέψης τους.
Συμπτώματα κατάθλιψης
Η κατάθλιψη επηρεάζει τον τρόπο σκέψης, τη συναισθηματκή κατάσταση και τη συμπεριφορά, όσων νοσούν. Παρατηρούνται μεταβολές και στα τρία αυτά βασικά σημεία. Πιο συγκεκριμένα :
Τρόπος σκέψης
Γίνεται αρνητικός και απαισόδοξος. Το άτομο δεν μπορεί να συγκεντρωθεί και δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις για τα απλά καθημερινά πράγματα. Κατά την εξέλιξη της νόσου προκύπτουν σκέψεις περί αυτοκτονίας και θανάτου. Δεν αποκλείονται και οι απόπειρες αυτοκτονίας.
Συναισθηματική κατάσταση
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω τα συναισθήματα είναι αρνητικά, αναλυτικότερα :
* Διαρκής θλίψη
* Άγχος
* Θυμός
* Οξυθυμία
* Αίσθημα κενότητας
* Απόγνωση
* Απαισιοδοξία
* Ενοχές
* Ανικανότητα
* Αίσθημα ανικανότητας
* Κλάμα
Συμπεριφορά
Εφόσον η συναισθηματική κατάσταση του πάσχοντος πλήττεται, η συμπεριφορά του επηρεάζεται αναλόγως και αντιδρά με τους παρακάτω τρόπους :
* Χάνει το ενδιαφέρον του για τα ευχάριστα της ζωής και την επιθυμία του για σεξουαλική επαφή.
* Γίνεται ευερεθιστός και οξύθυμος.
* Αποφεύγει τις επαφές με το συγγενικό του περιβάλλον και τους φίλους και απομονώνεται κοινωνικά.
* Αισθάνεται κουρασμένος, κατατονικός και χωρίς καθόλου ενέργεια.
* Δυσκολεύεται να συγκεκντρωθεί και να θυμηθεί τις καθημερινές του υποχρεώσεις.
* Δεν μπορεί να κοιμηθεί.
* Δεν έχει όρεξη για φαγητό ή το αντίθετο.
* Υποφέρει από συχνούς πονοκεφάλους, γαστρεντερικές διαταρραχές και χρόνιο πόνο.
Η κατάθλιψη με διατροφική ματιά
Όπως λέμε κάθε φορά, οι διατροφολόγοι (ανεξάρτητα με την κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε), η διατροφή μας πρέπει να ειναι πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Πρέπει να δίνει στον οργανισμό την ενέργεια που χρειάζεται καθημερινά και να βασίζεται στις τρεις βασκές αρχές : ισορροπία, μέτρο και ποικιλία. Το ίδιο ισχύει και τώρα στην περίπτωση της κατάθλιψης. Βελτιώστε τη ψυχική σας κατάσταση και καταπολεμήστε την κατάθλιψη με συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά όπως :
- Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, αυτές θωρακίζουν την υγεία του νευρικού συστήματος και διευκολύνουν τη μεταφορά των νευροδιαβιβαστών. Θα τις βρείτε σε τρόφιμα όπως το κρέας, τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά και το ψωμί ολικής άλεσης, τα όσπρια, η μαγιά μπύρας, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά προΐοντα και τα λαχανικά.
- Η βιταμίνη D, προάγει την παραγωγή ενέργειας. Εκτός από τις τροφές, ο οργανισμός αυξάνει τα επίπεδα της συγκεκριμένης βιταμίνης με την έκθεση μας στις ακτίνες του ηλίου. Μ΄αυτό τον τρόπο ο οργανισμός σχηματίζει μόνος του βιταμίνη D. Το κρέας, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προΐοντα και το βούτυρο αποτελούν πηγές πρόσληψης βιταμίνης D.
- Τα ω – 3 λιπαρά οξέα, τα οποία βάση ερευνών μαζί με την φαρμακευτική αγωγή βελτιώνουν σημαντικά την κατάσταση. Τρόφιμα πλούσια σε ω – 3 λιπαρά οξέα είναι τα λιπαρά ψάρια, ο λιναρόσπορος, οι ξηροί καρποί και τα προϊόντα εμπλουτισμένα με ω-3 λιπαρά (μαργαρίνη, γαλακτοκομικά, αυγά).
- Οι φυτικές ίνες, των οποίων η δράση βασίζεται τόσο στην ισορροπία του σακχάρου του αίματος άρα και στην επίτευξη ευκολότερου κορεσμού, όσο και στην παραγωγή σεροτονίνης βελτιώνοντας μ’ αυτό τον τρόπο τη διάθεση. Πηγές φυτικών ινών αποτελούν τρόφιμα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και τα προϊόντα ολικής άλεσης.
- Οι πρωτεΐνες και τα αμινοξέα, εκτός από τις πρωτεΐνες υπάρχουν και τα αμινοξέα όπως η τυροσίνη και η τρυπτοφάνη που συμβάλλουν στη δημιουργία νευροδιαβιβαστών, οι οποίοι .διορθώνουν τη διάθεση των καταθλιπτικών ατόμων. Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες είναι το κρέας, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προΐόντα, τα αυγά, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια. Το αμινοξύ τρυπτοφάνη θα το βρείτε στη μπανάνα, το κακάο, τα λιπαρά ψάρια, τα ζυμαρικά και τα ιχθυέλαια, τη δε τυροσίνη στο κρέας, τα ψάρια, το αυγό, στους κολοκυθόσπορους, τα φιστίκια και τα αμύγδαλα. Χρειάζεται να προσέξετε την κατανάλωση πρωτεΐνης για να αποφύγετε το ενδεχόμενο υπερπρόσληψης ορισμένων αμινοξέων, τα οποία ανταγωνίζονται τα αμινοξέα εκείνα που αυξάνουν τη σερoτονίνη στον εγκέφαλο.
- Το σελήνιο και το μαγνήσιο, μιας και φαίνεται να βελτιώνουν σημαντικά τη διάθεση. Τα όσπρια, το κρέας, τα γαλακτοκομικά προΐόντα, οι ξηροί καρποί, τα θαλασσινά και τα προΐόντα ολικής άλεσης προσφέρουν στον οργανισμό σημαντικές ποσότητες σεληνίου. Το μαγνήσιο το συναντάμαι κυρίως στα προϊόντα ολικής άλεσης, στους ξηροί καρποί, στη μπανάνα, στα σύκα, στο κακάο, στο σπανάκι, στο μπρόκολο, στα παντζάρια και στο ταχίνι.
Πρακτικές και χρήσιμες συμβουλές
Αν πάσχετε από κατάθλιψη ή αν στο οικογενειακό/ φιλικό σας περιβάλλον βρίσκεται κάποιο άτομο που πάσχει από αυτή τότε θα ήταν χρήσιμο να :
- Μετριαστεί η κατανάλωση καφεΐνης, μιας και προκαλεί νευρικότητα και άγχος.
- Περιοριστεί η πρόσληψη αλκοόλ, γιατί επιδεινώνει την κατάσταση και οξύνει τα προβλήματα του ύπνου.
- Βελτιωθεί η διατροφή αφού τα λιπαρά τρόφιμα δεν καλυτερεύουν τη διάθεση.
- Ενταχθεί η άσκηση στον τρόπο ζωής γιατί μειώνει το άγχος, βελτιώνει τον ύπνο, αυξάνει την ενεργητικότητα και βοηθά στην απώλεια του βάρους. Η γιόγκα μέσω των αναπνοών, της συγκέντρωσης, αλλά και της χαλάρωσης που προσφέρουν οι τεχνικές της, βοηθά στον καλύτερο έλεγχο του νευρικού συστήματος και στην αντιμετώπιση της ήπιας κατάθλιψης.
