Η 10η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης πέρασε στην ιστορία. Παρά τα προβλήματα που προέκυψαν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή («απόλυση» διοικητικού συμβουλίου και διαρροή για κατάργηση ΕΚΕΒΙ), όλα κύλησαν καλά, σχεδόν όπως τα προηγούμενα εννιά χρόνια. Και τιμώμενη χώρα είχαμε και ο υπουργός ήρθε (αφού μπερδεύτηκε με τους Κινέζους και βρήκαν αφορμή κάποιες στρατευμένες πένες να τον χλευάσουν, παρά τις διευκρινίσεις της προέδρου των Εκδοτών Α. Ραγιά) και ο δήμαρχος μίλησε (βρήκε τελικά με ολίγη το περίπτερο 15…) και ο περιφερειάρχης είπε τα καλύτερα. Μπορεί ο καλός καιρός που δεν ήταν απλώς καλός αλλά πολύ καλός, καλοκαιρινός, να άδειασε την πόλη στέλνοντάς την στις παραλίες μακριά από την έκθεση βιβλίου (παρόλο που βιβλίο και πλαζ «πάνε» πολύ…). Μπορεί τα δημοσιεύματα σχετικά με την έκθεση να μειώθηκαν ραγδαία, μόλις έκλεισε η διαφημιστική στρόφιγγα της διοργάνωσης. Μπορεί οι αίθουσες των εκδηλώσεων να είχαν πολύ καλή προσέλευση (ακόμη και μεσαίου βεληνεκούς ονόματα είχαν γεμάτες καρέκλες). Μπορεί οι απλήρωτοι εργαζόμενοι να «το ‘σωσαν» τελικά κι ας βρίσκονται ήδη στο μανίκι του Μανιτάκη…
Ωστόσο, οι εκδότες περιμένουν στη γωνία τον… Ηλεία του 16ου (που ένας κατεργαράκος ήταν κι εκείνος και του φόρτωσαν ολόκληρη διάρρηξη) για να μην κλείσει το ΕΚΕΒΙ που ο Τζαβάρας επιμένει ότι δε αφήνει κανένα κενό –σε μια Ελλάδα που διαλύεται το ΕΚΕΒΙ μας μάρανε, σου λέει ο άλλος… Κι άλλοι πάλι, μεγάλοι εκδότες (όσοι απέμειναν), θέλουν να πάρουν την έκθεση από τη Θεσσαλονίκη και να την κατεβάσουν στην Αθήνα -σωστά, είναι δαπανηρό να ανεβαίνεις 500 χλμ απλώς για να πουλήσεις βιβλία.
Όποιος παρακολούθησε τις ομιλίες στα εγκαίνια της 10ης ΔΕΒΘ, δεν θα μπορούσε παρά να ενθουσιαστεί όπως όσοι κατέλαβαν τις καρέκλες νωρίς νωρίς αλλά δεν άντεξαν τον Ίρβιν Γιάλομ και αραίωσαν πριν μιλήσει “ο Ηλείας”. Γενικολογίες από τους παράγοντες της πόλης, που δείχνουν ότι κανείς τους δεν αντιλαμβάνεται και άρα δεν αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη διοργάνωση όπως της πρέπει και ειδικά σε μια πόλη ημιθανή που ορισμένοι ακόμη την αποκαλούν Θεσσαλονίκη. Κι ας κινδυνεύει η πόλη να χάσει ό,τι πολυτιμότερο έχει (μαζί με τα φεστιβάλ Κινηματογράφου και Ντοκιμαντέρ) στον πολιτισμό…
Ομοίως και από την πολιτική ηγεσία, φιλολογικού χαρακτήρα γενικόλογο λογύδριο περί βαρβαρότητας χωρίς σαφήνειες για κάτι, έστω, και με τη λογική απορία να πλανάται αναπάντηση: πως γίνεται να καταργείς έναν φορέα υποστηρίζοντας ένθερμα το έργο του;
Για μία ακόμη φορά, όμως, κανείς δεν θα ασχοληθεί με την ουσία: αν τελικά το εκθεσιακό κόσμημα στο χώρο του βιβλίου συμβάλλει (και κατά πόσο, ποτέ δεν το μάθαμε) στη επιχειρηματική εξωστρέφεια των Ελλήνων εκδοτών. Αν συμβάλλει, έστω σε κάποιο βαθμό, στην προώθηση των βιβλίων προς το εξωτερικό, έστω κι αν αυτό λέγεται Μέση Ανατολή ή Βαλκάνια. Αν, με απλά λόγια, ανταποκρίνεται στον κεντρικό αρχικό της στόχο.
Φ.Θ.
