Γράφει η Αλεξάνδρα Πολιτάκη / [email protected]
Οι έρωτες που περνούν στην ιστορία, ή που θυμόμαστε με έναν τρόπο τέλος πάντων, δεν είναι με χρωματιστά συννεφάκια και πάντα με κατάληξη σε νυφικά – τούρτα. Αυτοί, είναι μάλλον οι έρωτες της διπλανής πόρτας, συχνά τόσο βαρετοί, που ούτε στον καφέ δε θέλεις να τους αναφέρεις («κουτσομπολιό» το λένε, αλλά δεν πειράζει). Και εξηγούμε:
Αχιλλέας & Βρισηίδα «Καλά, για μια γκόμενα ρε Αχιλλέα?»
Δε ξέρω αν ήταν έρωτας, αλλά μιλάμε για μεγάλη ιστορία! Το πραγματικό της όνομα ήταν Ιπποδάμεια ή Αστυνόμη. Η Λυρνησσός, όπου και ήταν βασιλιάς ο πατέρας της, κυριεύθηκε και καταστράφηκε από τον Αχιλλέα, ο οποίος κατά την προσφιλή του συνήθεια σκότωσε τους πάντες όλους (πατέρα, αδέρφια, κτλ) και πήρε την ίδια αιχμάλωτη. Για να την παρηγορήσει ο Πάτροκλος (που πάντα ανακατευόταν εκεί που δεν τον έσπερναν και είδαμε τελικά που κατέληξε), της υποσχέθηκε να την παντρέψει με τον Αχιλλέα (άκου τώρα παρηγοριά!), ο οποίος πάλι, για αδιευκρίνιστους λόγους, τρώει τρελό κόλλημα μαζί της και γίνεται η αγαπημένη του. Όταν η συνέλευση των Ελλήνων (στον Τρωικό Πόλεμο) υποχρέωσε τον Αγαμέμνονα ύστερα από συμβουλή του μάντη Κάλχα, να επιστρέψει τη δικιά του σκλάβα Χρυσηίδα στον πατέρα της, ο Αγαμέμνων ζήτησε ως αντάλλαγμα τη Βρισηίδα (άλλος και αυτός!). Έστειλε λοιπόν τον Ταλθύβιο και τον Ευρυβάτη (γενναίοι τύποι ομολογουμένως) και πήραν τη Βρισηίδα από τον Αχιλλέα. Ο Αχιλλέας (τύπος ολίγον αψύς όπως όλοι γνωρίζουμε) θύμωσε (ας το πούμε έτσι και βλέπουμε) και αρνήθηκε να πολεμήσει. Αυτός ο θυμός («μήνις») του Αχιλλέα βέβαια, το κόλλημα με τη Βρισηίδα αν το καλοσκεφτεί κανείς δηλαδή, έγινε ως γνωστόν και η αιτία για να γραφτεί το ένα από τα δύο παγκόσμιας εμβέλειας έπη του Ομήρου, η Ιλιάδα, όπως γράφουν και οι πρώτοι δύο στίχοι του διάσημου αυτού έργου! Αυτή, η «τα έχω πάρει πολύ άσχημα με όλους σας» κατάσταση – αποχή του Αχιλλέα, στοίχισε την υποχώρηση των Ελλήνων στη μάχη και τον θάνατο του φίλου του Πατρόκλου, επίσης ως γνωστόν. Ο Αγαμέμνων αναγκάσθηκε τελικά να επιστρέψει τη Βρισηίδα, άθικτη (όχι ας έλεγε και κάτι άλλο αν μπορούσε) όπως ορκιζόταν (μα αφού το ορκίστηκε, δεν το ορκίστηκε?!) και ο Αχιλλέας ξαναμπήκε στη μάχη (είδατε τι απλό που ήταν?!). Και δε λέω, νεότερες παραδόσεις εμφανίζουν τη Βρισηίδα ως μία ψηλή, καστανή γυναίκα, με λαμπερό βλέμμα και σμιχτά φρύδια, αλλά για μια γκόμενα ρε Αχιλλέα?
Αντώνιος & Κλεοπάτρα «Ήταν ένα σπουδαίο ζευγάρι, όσο να πεις…»
Καλά, τι να λέμε τώρα! Βασίλισσα αυτή, ύπατος αυτός! Και για να ξεκινήσουμε από κάπου, γιατί την ιστορία τους απλή δεν τη λες, αυτός ήταν μεγάλο μούτρο! Δε θα αναφερθώ βέβαια στην πεποίθησή του ότι καταγόταν από τον Ηρακλή, ούτε στην άσωτη ζωή του, ένα όμως θα σας θυμίσω: εκείνη την Β΄ Τριανδρία στο 43 π.Χ, όπου μαζί με τον Οκταβιανό και τον Λέπιδο είπαν να «αντιμετωπίσουν» τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Και επειδή ήταν τελειομανείς, θέλησαν να το κάνουν όσο πιο καλά γινόταν κι έτσι διέταξαν τις “προγραφές”. Όλοι οι αντίθετοι με το καθεστώς γράφονταν σε καταλόγους, συλλαμβάνονταν και θανατώνονταν, απλά πράγματα! (Ως “προγεγραμμένοι” φαγώθηκαν πάνω από 2300 άνθρωποι, μεταξύ τους και ο Κικέρων). Κολλητός του Ιούλιου Καίσαρα, (ο οποίος έκανε πολλές φορές τα στραβά μάτια και τον γέμισε αξιώματα), εξαίρετος δολοπλόκος, αλλά και σπουδαίος στρατιωτικός με σημαντικές νίκες, ανέλαβε τις κτήσεις της Ανατολής μετά τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα. Αρχικά και πρώτα από όλα, σκέφτηκε να τιμωρήσει την Κλεοπάτρα! Ναι, την Κλεόπατρα τη Ζ΄, την οποία όλοι θυμόμαστε ως την τελευταία βασίλισσα της ελληνιστικής Αρχαίας Αιγύπτου και όχι από την ομορφιά, τη φιλοδοξία της, τον δαιμόνιο χαρακτήρα της και το γεγονός ότι κατόρθωσε να γοητεύσει δυο από τους ισχυρότερους άνδρες της εποχής της (τον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα και τον Μάρκο Αντώνιο). Ναι, αυτήν την Κλεοπάτρα! Η συνέχεια υπήρξε κεραυνοβόλα και μη αναμενόμενη. Τη βλέπει, την ερωτεύεται, σκοτώνει για χάρη της κάτι τύπους που της πήγαιναν κόντρα (την αδελφή της Αρσινόη, έναν άνδρα που η ίδια υποστήριζε πως ήταν ο αδελφός της τον Πτολεμαίος ΙΓ’, τον διοικητή της Κύπρου), ζει μαζί της, της χαρίζει εδάφη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (τη Φοινίκη, την Κοίλη Συρία, την Κύπρο, ένα μέρος της Κιλικίας, ένα μέρος της περιοχής των Ιουδαίων και της Αραβίας), πετάγεται μέχρι τη Ρώμη ξαναπαντρεύεται (είχε χηρέψει εντωμεταξύ), ξαναγυρνάει σε εκείνη, κάνουν παιδιά μαζί, τι να σας πρωτοπώ δηλαδή. Στα ενδιάμεσα πάει, φεύγει, γυρνάει, κάτι πόλεμοι, κάτι ναυμαχίες, κάτι δολοπλοκίες στη Ρώμη, σκέτη κούραση, είναι και ταραγμένοι καιροί όσο να πεις. Ο Πλούταρχος που δεν τον πήγαινε μία, θα γράψει για την ιστορία: «όταν γνώρισε την Κλεοπάτρα με τον ιδιαίτερα εντυπωσιακό χαρακτήρα της, παραδόθηκε εντελώς στις ορέξεις της πραγματοποιώντας κάθε επιθυμία που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της. […] Αναζητώντας περισσότερο χρόνο για να βρίσκεται κοντά στην Κλεοπάτρα, παράτησε σπουδαίες ευκαιρίες για κατορθώματα. Αυτό έγινε και η αιτία που μετά τις αποτυχίες του σε διάφορες εκστρατείες κατηγορήθηκε ότι είχε πετύχει πιο μεγάλα κατορθώματα όταν δεν ήταν ο ίδιος παρών, αλλά είχε στείλει τους στρατηγούς του σε αυτά». Αχ ναι, συμβαίνει και στους καλύτερους, ή ίσως μόνο στους καλύτερους! Τελικά, μετά τη ναυμαχία στο Άκτιο που τα πράγματα πήραν την κάτω βόλτα, μια μέρα μες τη δολοπλοκία βουτηγμένη, εκείνη έστειλε να του πούνε ότι αυτοκτόνησε, εκείνος το πίστεψε και αυτοκτόνησε, εκείνη δεν είχε αυτοκτονήσει, αλλά αφού αυτοκτόνησε ο Αντώνιος αυτοκτόνησε και αυτή! «Έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα» δεν το λες, αλλά τάφηκαν μαζί, γιατί ποιος θα έπαιρνε το ρίσκο να τους χωρίσει έστω και μετά θάνατο? Ήταν ένα σπουδαίο ζευγάρι, όσο να πεις…
Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής & Χιουρέμ «Δεν υπάρχει! Δεν υπάρχει!»
Θα το ξεκινήσω καθαρά εγκυκλοπαιδικά (για να αποφύγουμε ατυχείς παραλληλισμούς με μη ιστορικά προϊόντα) και θα σας πω το εξής: ο Σουλεϊμάν Α΄ ο «Κανουνί» (Νομοθέτης), γέννημα Τραπεζούντας και θρέμμα Κωνσταντινούπολης, στα 46 χρόνια που βασίλεψε, αναδείχτηκε άριστος στρατηγός και νομοθέτης, εξαίρετος κυβερνήτης και προστάτης των γραμμάτων και των τεχνών (όχι για να μη νομίζουν μερικοί ότι ήταν κανένας αγροίκος!). Κατά τη βασιλεία του (κάπου εκεί στα 1520 –1566) η Οθωμανική αυτοκρατορία έφτασε στη μέγιστη γεωγραφική της επέκταση και στο απόγειο της δύναμής της. Υπήρξε ο επιφανέστερος των σουλτάνων και επί των ημερών του συνάφθηκαν οι πρώτες διπλωματικές σχέσεις με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Προς τους χριστιανούς υπήρξε σχετικά ανεκτικός, παραχωρώντας τους πολλά προνόμια και δημόσιες θέσεις. Όπως κι εσείς καταλαβαίνετε, μια ζωή μες τους πολέμους και στις μάχες («μέσα στους δρόμους και τις νύχτες» δηλαδή), μονότονη ή συνηθισμένη δεν τη λες. Τι θα έπαιρνε, μια συνηθισμένη γυναίκα θα έπαιρνε? Καταρχήν, ας παραμείνουμε ιστορικά ακριβείς. Αυτή, ήταν η Αλεξάνδρα Αναστασία Λισόβκα. Γεννημένη στο Βασίλειο της Πολωνίας από Ουκρανό πατέρα, ορθόδοξο παπά, την άρπαξαν κάποιοι Κριμαίοι Τάταροι (όταν μεγάλωσε και ομόρφυνε), την πούλησαν σκλάβα και ύστερα από ένα άχαρο και γεμάτο κακουχίες touring, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη, από όπου και επιλέχθηκε για το χαρέμι του σουλτάνου (μα φυσικά, του συγκεκριμένου σουλτάνου!). Εκεί τη ξεχωρίζει αυτός, με αυτό το μάτι το αετήσιο, το έμπειρο, που «κόβει» τα πάντα, την ερωτεύεται, την ονομάζει Χιουρέμ, που σημαίνει «αυτή που σε κάνει χαρούμενο» και γίνεται ο πρώτος σουλτάνος που κάνει νόμιμη σύζυγό του μια χριστιανή δούλη, κάνοντας με τον τρόπο αυτόν τη μεγαλύτερη όλων των εποχών ρήξη με την παράδοση! Μιλάμε για τύπο όπως καταλαβαίνετε, που για τον έρωτά του έκανε μεγάλο τσαμπουκά! Οι πηγές λένε, ότι η επιρροή που ασκούσε η Χιουρέμ στον σουλτάνο ήταν καταλυτική, ότι υπήρξε σύμβουλός του σε θέματα του κράτους και είχε μεγάλη επιρροή πάνω στα ξένα ζητήματα και στη διεθνή πολιτική. Ανάμεσα στους πολέμους του και στις φιλανθρωπίες της (δημόσια κτίρια, από την Μέκκα ως την Ιερουσαλήμ, τζαμιά και σχολεία για τη διδαχή του Κορανίου, ένα γυναικείο νοσοκομείο, ένα λουτρό για τους προσκυνητές του τεμένους της Αγίας-Σοφίας, ένα δημόσιο συσσίτιο απόρων), ξέρετε αυτά τα απλά, καθημερινά πράγματα που κάνει η σύζυγος ενός μονάρχη, έζησαν πάντα μαζί κάνοντας πέντε παιδιά και ένα από αυτά νόμιμο διάδοχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Σελίμ ο Β΄, ο πρώτος σουλτάνος στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που εγκατέλειψε τη διακυβέρνηση της χώρας στο μέγα βεζίρη και τους υπουργούς του. Ναι, από παιδιά δεν πρόκοψαν!). Μια μέρα πέθανε αυτός, μια μέρα πέθανε και αυτή (ξέρετε, οι γυναίκες ζούνε πάντα περισσότερο), τάφηκε ο καθένας στο μαυσωλείο του, αυτός στο λιτό του στο Σουλεϊμανιέ Τζαμί κι εκείνη στο εξαίσια διακοσμημένο δικό της, δίπλα στο δικό του, στον κήπο του Τζαμιού του Σουλεϊμάν. Έζησαν πραγματικά «αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα». Σημείωση: Όχι, δεν ήταν κοκκινομάλα. Σκούρα καστανά μαλλιά είχε.
Απλό, αβίαστο συμπέρασμα: το να έχεις κάτι να θυμάσαι επειδή γούσταρες και το έζησες, είναι σπουδαίο πράγμα. Το να σε θυμάται η ιστορία για αυτό που γούσταρες και έζησες, είναι ακόμη σπουδαιότερο.
