Ζαχαρία Χριστίνα/ πολιτικός επιστήμονας/ [email protected]
Με τις εξελίξεις να τρέχουν ραγδαία και τα γεγονότα να δημιουργούν καινούρια δεδομένα, η Μέση Ανατολή αποτελεί μία ιδιαίτερη περιοχή που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η πρόσφατη απόφαση του τουρκικού κοινοβουλίου εξουσιοδοτώντας την τουρκική κυβέρνηση για την αποστολή του τουρκικού στρατού στα εδάφη της Συρίας.
Η γενικότητα της απόφασης αυτής παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον εγείροντας ποικίλα ερωτήματα σχετικά με την εσωτερική νομιμοποίηση μίας τέτοιας επίθεσης: ποιες είναι οι προϋποθέσεις που μπορεί να λάβει χώρα αυτή η στρατιωτική επιχείρηση, η αυξημένη συμμετοχή των Τούρκων βουλευτών σε μία τέτοια απόφαση και τέλος η ευκολία με την οποία προέβησαν σε μία τέτοια είδους ψηφοφορία.
Όπως έχει γίνει ήδη γνωστό, οι ΗΠΑ έχουν ταχθεί υπέρ των τουρκικών αντιποίνων, υποστηρίζοντας τις δηλώσεις ΝΑΤΟ και ΟΗΕ. Η Ρωσία αποτελεί ισχυρό σύμμαχο της Συρίας ενώ η Τουρκία αποτελεί κράτος- μέλος του ΝΑΤΟ. Συνεπώς, σε μία ενδεχόμενη επίθεση, η ανταπόκριση της διεθνούς κοινότητας θα είναι άμεση.
Και ενώ η Συρία προβαίνει σε δηλώσεις σεβασμού της εδαφικής κυριαρχίας των γειτονικών χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, αποφεύγοντας, όμως, να ζητήσει δημόσια συγγνώμη για το συμβάν, η τουρκική κυβέρνηση βρίσκεται εν αναμονή ενός casus belli. Με τα στρατεύματα να κατευθύνονται προς τα τουρκοσυριακά σύνορα και έχοντας τους συμμάχους της στο πλευρό της, η Τουρκία προετοιμάζεται για έναν ενδεχόμενο πόλεμο με το συριακό καθεστώς.
Η συμβολή, όμως, των τουρκικών συμμάχων δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη: η έναρξη ενός ενδεχόμενου πολέμου από την Τουρκία μπορεί να την αφήσει εκτός νατοϊκής υποστήριξης, στην περίπτωση που δεν θεωρηθεί ότι εμπίπτει στα πλαίσια της συλλογικής αμυντικής αρχής βάσει της οποίας επίθεση σε ένα μέλος λογίζεται ως επίθεση εις βάρος όλων των μελών. Στην περίπτωση αυτή η Τουρκία θα κληθεί να διεξάγει έναν πόλεμο εκτός ΝΑΤΟ, συμπαρασύροντας μαζί και όλες εκείνες τις χώρες που θα «αδράξουν την ευκαιρία» προκειμένου να επιλύσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με τις γειτονικές και μη χώρες.
Σε περίπτωση όμως που ένας πόλεμος διεξαχθεί υπό την σκέπη του ΝΑΤΟ, η συμμετοχή της Ελλάδας είναι δεδομένη: η παραχώρηση των νατοϊκών βάσεων στην Κρήτη προκειμένου να διευκολυνθεί η διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά του συριακού καθεστώτος αποτελεί γεγονός.
Βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη στιγμή για όλη τη Μέση Ανατολή. Αντικρίζουμε ένα σταυροδρόμι δράσεων που οδηγεί σε ένα ντόμινο εξελίξεων. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ένας ενδεχόμενος πόλεμος μεταξύ Τουρκίας και Συρίας μπορεί να επηρεάσει στο σύνολο της τη διεθνή κοινότητα. Οι διαστάσεις ενός τέτοιου πολέμου και η «νομιμοποίηση» που θα λάβει θα έχουν καταστροφικές συνέπειες. Η περιοχή στην οποία διαδραματίζεται η κρίση κρύβει πολλά συμφέροντα και πολλές ευκαιρίες για όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες. Συνεπώς, οι διεθνείς οργανισμοί και οι δράσεις τους πρέπει να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κρίσης λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα που θα αποτρέψουν μία ενδεχόμενη κλιμάκωσή της. Η Μέση Ανατολή αποτελεί μία επισφαλή και απρόβλεπτη περιοχή της οποίας οι λαοί ταλαιπωρούνται για πολλές δεκαετίες. Πρέπει να ληφθούν μέτρα και να αναληφθούν δράσεις που θα συμβάλλουν στην άμβλυνση, αρχικά, και έπειτα στην επίλυση του μεσανατολικού ζητήματος. Όσο το μεσανατολικό ζήτημα παραμένει άλυτο, τόσο διακυβεύεται η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια. Πρέπει, πλέον, οι διεθνείς δρώντες να καταβάλλουν ουσιαστικές προσπάθειες που θα οδηγήσουν στην αποκατάσταση της ισορροπίας στην περιοχή και όχι στην περαιτέρω αποσταθεροποίησή της.
