Του Κωνσταντίνου Ζέρβα / Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Ποιότητας Ζωής και Ελεύθερων Χώρων δήμου Θεσσαλονίκης
Είχα την ευκαιρία πρόσφατα να ανατρέξω στα απομνημονεύματα του Σαρλ Ντε Γκολ, ο οποίος ως συνταγματάρχης του γαλλικού στρατού κατά την έκρηξη του β’ Παγκόσμιου Πολέμου και στην ακαριαία κατάρρευση του πολιτικοστρατιωτικού κατεστημένου αναδείχθηκε εθνικός ηγέτης. Μέσα στην ήττα και την κρίση κατάφερε να σηκώσει ψηλά την ταπεινωμένη και εθνικά διχασμένη Γαλλία και να τη βάλει στο κάδρο των νικητών και διαμορφωτών της νέας κατάστασης στην Ευρώπη. Είναι καταφανείς οι αναλογίες στις σκέψεις του με ό,τι συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα.
«Ολες αυτές (…) οι συσκέψεις στις οποίες έπαιρνα μέρος και οι επαφές μου μ’ είχαν πείσει για τις μεγάλες δυνατότητές μας, αλλά και για το πόσο χαλαρή ήταν η κρατική εξουσία. Κι αυτό γιατί η έλλειψη ενότητας απλωνόταν παντού κι έφτανε ώς και σ’ αυτόν τον τομέα. Οχι βέβαια επειδή οι άνθρωποι που αποτελούσαν το κράτος στερούνταν πατριωτισμού κι εξυπνάδας. Το αντίθετο, έβλεπα να περνούν απ’ τις υπουργικές έδρες αναμφισβήτητες αξίες και, καμιά φορά, μεγαλοφυΐες. Αλλά το παιχνίδι της εξουσίας τις έφθειρε και τις παρέλυε», γράφει. Οπως τότε, έτσι και σήμερα, το σύστημα της εξουσίας στην Ελλάδα φθείρει και καταβροχθίζει άξια στελέχη, με γνώσεις και ικανότητες, που θα μπορούσαν σε ένα υγιές περιβάλλον να είναι αποτελεσματικά.
Φαίνεται, επίσης, ότι στις κρίσεις αναπτύσσονται πάντα συγκεκριμένες τάσεις, τις οποίες φυσικά διακρίνουμε και στη σημερινή Ελλάδα. Ακραίες τάσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε απευκταίες για το δημοκρατικό πολίτευμα καταστάσεις: «Υπήρχαν οι λεγόμενες ”παράλληλες” επιχειρήσεις, που στην ουσία ήταν αντίπαλες κι αντίθετες και έκαναν να ξυπνά ανάμεσα στους Γάλλους το πάθος της φιλονικίας και τις οποίες η πολιτική και οι συμμαχικές υπηρεσίες θα χρησιμοποιούσαν, καθώς συνηθιζόταν, για να επωφεληθούν. Υπήρχαν, ακόμη, κι εκείνοι που μέσα στην καταστροφή έβλεπαν μια ευκαιρία για να οδηγήσουν την εθνική αντίσταση σ’ ένα επαναστατικό χάος, απ’ όπου θα ξεπηδούσε η δικτατορία τους. Υπήρχε, τέλος, κι η επιθυμία των μεγάλων κρατών να επωφεληθούν απ’ την αδυναμία μας, για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους σε βάρος της Γαλλίας».
Αναντίρρητα έχουμε οδηγηθεί σήμερα σε μια κατάσταση όπου ο λαός έχει συγκεχυμένη άποψη για το τι πραγματικά συμβαίνει και η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτικής ηγεσίας και λαού είναι διαλυμένη. Κάτι ανάλογο με ό,τι συνέβαινε και στη Γαλλία του 1940: «Οσο για τον αποπροσανατολισμένο λαό, καταλαβαίνοντας πως στην κεφαλή του κράτους τίποτα και κανένας δεν μπορούσε να κυριαρχήσει στα γεγονότα, παράδερνε ανάμεσα στην αμφιβολία και την αβεβαιότητα. Ηταν φανερό πια πως μια σοβαρή κακοτυχία ξεσήκωνε στη χώρα ένα κύμα ακατανοησίας και τρόμου, που απειλούσε να παρασύρει τα πάντα».
Ολα αυτά οδήγησαν τότε και συνηγορούν και σήμερα στην ανάγκη ύπαρξης στιβαρής και οραματικής ηγεσίας. Δείχνουν ακόμη ότι σε περιόδους κρίσης η λύση δε γεννιέται στα παρασκήνια, αλλά μέσα από αυτονόητες και καθαρές προτάσεις. «Κι αν καμιά φορά η μετριότητα βάζει τη σφραγίδα της στα έργα της Γαλλίας και στις ενέργειές της, αν μια παράλογη ανωμαλία μάς κυβερνά, γι’ αυτό διαισθάνομαι ότι φταίνε τα λάθη και τα σφάλματα των Γάλλων και όχι το πνεύμα της Γαλλίας», παραδεχόταν τότε ο Γάλλος εθνάρχης. Η χώρα του, με την οποία σε μεγάλο βαθμό ταυτιζόμαστε, εμπιστεύτηκε τότε αυτόν και τις απόψεις του, κερδίζοντας έτσι τη θέση της στην Ιστορία. Τι θα επιλέξουμε εμείς σήμερα σε παρόμοιες συνθήκες;
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος της 3-11-2012.
