Του Γ. Βοσκόπουλου / Αναπληρωτή Καθηγητή Ευρωπαϊκών Σπουδών – Τμήμα, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστημίου Μακεδονίας / [email protected]Ο Χαλίλ Ιναλτσίκ, ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή Τούρκους ιστορικούς και πανεπιστημιακούς θεωρεί ότι η δημιουργία μεγάλων συμμαχιών λειτουργεί σε βάρος της Τουρκίας. Σε πρόσφατη συνέντευξη του στην τουρκική ΖΑΜΑΝ υποστήριξε ότι η προσέγγιση Ρωσίας – Κίνας «φέρνει την Τουρκία σε δύσκολη θέση». Ανήκει σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι η Τουρκία είναι μία χώρα περιτριγυρισμένη από εχθρούς.
Γεννημένος το 1916 αποτελεί έναν από τους κορυφαίους μελετητές της Οθωμανικής ιστορίας. Κουβαλάει τα βιώματα μίας χώρας η οποία φλερτάρει με τον «νεωτερισμό» των Ισλαμιστών και την Κεμαλική παράδοση. Για τον ίδιο η Τουρκία οφείλει να ιεραρχήσει στόχους και να θέσει στην κορυφή των εθνικών προτεραιοτήτων της τα του οίκου της αρχίζοντας από τη δημιουργία ενός νέου Συντάγματος.
Ως μελετητής εμπλούτισε την Οθωμανική ιστορία αποδίδοντας έμφαση στην αρχαιολογία παρά το γεγονός ότι οι Τούρκοι αρχαιολόγοι τον αποθάρρυναν. Οι απόψεις τους είναι ενδεικτικές των αντιλήψεων παραδοσιακών ακαδημαϊκών έναντι του ρόλου και τύχης της χώρας του. Στα πλαίσια αυτής της ανάλυσης είναι σημαντική η άποψη που έχει για τη Ρωσία, τις σχέσεις της με την Ευρώπη αλλά και το ρόλο της Τουρκίας.
Υποστηρίζει ότι «η ιστορία των κρατών χαρακτηρίζεται από συνέχεια. Αν και η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, η κουλτούρα παραμένει. Όπως και η τσαρική Ρωσία, έτσι και η σημερινή του Β. Πούτιν προσπαθεί να αλλάξει την Τουρκία. Αν και οι σχέσεις μας είναι καλές η ρωσική πολιτική επικεντρώνεται στον έλεγχο των Στενών (Δαρδανέλια και Βόσπορο). Επιλύσαμε αυτό το ζήτημα με τη Συνθήκη του Μοντρέ. Η Τουρκία επιθυμεί μία ισορροπία στις σχέσεις Ρωσίας και Δύσης. Όταν αυτή η ισορροπία λειτουργεί σε βάρος της Ευρώπης η Τουρκία κινδυνεύει. Οι ΗΠΑ αντικατέστησαν το ΗΒ ως παγκόσμια ηγέτιδα δύναμη. Ωστόσο αυτό αμφισβητείται τελευταία. Η οικονομία είναι το κύριο μέλημα της Δύσης. Δημιουργώντας μία συμμαχία με την Κίνα, η Ρωσία αναδεικνύεται σε μία μεγάλη δύναμη. Το παγκόσμιο στρατηγικό παίγνιο λειτουργεί σε βάρος της Τουρκίας. Είχαμε σχέσεις καλής γειτονίας πριν από δύο χρόνια. Η διπλωματία λειτουργούσε αποτελεσματικά. Ωστόσο η Ρωσία έχει υιοθετήσει τη στρατηγική της αλεπούς. Περικυκλώνει και δημιουργεί συνθήκες ανάσχεσης της Τουρκίας από το Νότο. Αλλά το μεγάλο ζήτημα είναι η Ρωσία και οι σχέσεις της με τη Δύση. Για αυτό το λόγο παραμένει το Ανατολικό Ζήτημα. Η Ευρώπη και η Ρωσία διαβουλεύονται για το μέλλον της Τουρκίας. Η επιβίωση μας εξαρτάται από τις προθέσεις αυτών δύο πόλων ισχύος».
