Το “Ολεάννα” του Ντέιβιντ Μάμετ στο θέατρο Αυλαία

Από

10 Οκτωβρίου 2013

907

Γράφει η Αλεξάνδρα Πολιτάκη / freethinker / [email protected]

Το “Ολεάννα” (Oleana) δεν είναι το όνομα της ηρωίδας του έργου του Ντέιβιντ Μάμετ, ούτε καν αναφέρεται μέσα σε αυτό. Είναι ένα νορβηγικό λαϊκό τραγούδι του 1853 που μεταφράστηκε στα αγγλικά και έγινε εξαιρετικά δημοφιλές. Οι στίχοι του αφηγούνται την επιθυμία του τραγουδιστή να αφήσει τη Νορβηγία και να δραπετετεύσει στην Ολεάννα, η οποία εκφράζει το όραμα της τέλειας αμερικάνικης κοινωνίας. Στην πραγματικότητα, “Ολεάννα” ήταν το όνομα ενός από τους οικισμούς στην Νέα Νορβηγία της Πενσυλβανίας, όπου όμως όλοι οι Νορβηγοί μετανάστες τελικά τον εγκατέλειψαν, λόγω της δυσκολίας να εγκατασταθούν εκεί. Η μετάβαση στην Ολεάννα υπήρξε μια ουτοπία και ο Μάμετ επιλέγει από αυτό το τραγούδι το “Ολεάννα” ως τίτλο για το θρυλικό πλέον έργο του, όπου μιλάει για την ουτοπία της μίας, μοναδικής, αληθινής και κοινής πραγματικότητας.

Το έργο έκανε πρεμιέρα τον Μάιο του 1992 στο Καίμπριτζ της Μασαχουσέτης και τον επόμενο χρόνο ανέβηκε με εξαιρετική επιτυχία στο Royal Court Theater σε σκηνοθεσία του Χάρολντ Πίντερ. Όπως γράφει ο ίδιος στην προσωπική του αλληλογραφία με τον Μάμετ, “δεν μπορεί να υπάρξει έργο σκληρότερο και πιο ασυμβίβαστο από το Ολεάννα.” Και πραγματικά, πρόκειται για ένα έργο που όπου ανέβηκε προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από γυναικείες οργανώσεις, πανεπιστημιακούς κύκλους, αρθρογράφους και κριτικούς, καθώς μία μερίδα χρέωσε στον Μάμετ ό,τι παρουσιάζει μια ακαθόριστη απλοποίηση των σχέσεων των δύο φύλων, ενώ μία άλλη ότι το έργο υπερασπίζεται την κατάχρηση εξουσίας στους ακαδημαϊκούς κύκλους.

Ο Μάμετ, σε αυτό το δράμα των δύο χαρακτήρων, “κλειδώνει” έναν άνδρα καθηγητή πανεπιστημίου και μία γυναίκα φοιτήτριά του σε ένα γραφείο, στον ελεύθερο και δημοκρατικό χώρο του πανεπιστημίου, όπου εκεί ανάλογα με την οπτική γωνία του καθενός, ένας βιασμός συμβαίνει ή δεν συμβαίνει. Μια σειρά από αναπαραστάσεις των σχέσεων εξουσίας μέσα στο τρίγωνο “Εγώ – φόβος – θυμός”, με κύρια σημεία τη γνώση, την ανωτερότητα, την υπεροχή και ότι αυτά γεννούν, παρουσιάζονται μέσα στην ανελέητη αδυναμία κατανόησης και επικοινωνίας. Οι σχέσεις των δύο φύλων, η δύναμη της γλώσσας, η αδυναμία της ελευθερίας, ο συντηρητισμός και ο ριζοσπαστισμός, είναι από τα βασικά μοτίβα του έργου και του παιχνιδιού ανάμεσα στους δύο χαρακτήρες. Πάνω από όλα όμως, το ίδιο το έργο είναι μια δυνατή κριτική της αλληλεπίδρασης των δύο φύλων, της δύναμης, της εξουσίας και της γλώσσας στη σύγχρονη κοινωνία.

Ο Δημήτρης Καταλειφός ερμηνεύει με μοναδικό τρόπο τον ρόλο του Τζον, δίνει τον ρυθμό και τον τόνο στην παράσταση, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της γεμίζοντας τον ρόλο σε όλα τα επίπεδα που απαιτεί.

Ο ρόλος της Κάρολ συγκέντρωσε μεγάλο μέρος κριτικής και διιστάμενων απόψεων για το βάθος ή την επιφανειακότητά του. Έχει χαρακτηριστεί από ξένους κριτικούς ως “ο πιο ολοκληρωμένος ρεαλιστικός γυναικείος χαρακτήρας του Μάμετ”, “ένα μπερδεμένο κρυπτογράφημα” κι έτσι πραγματικά είναι. Και με αυτόν τον τρόπο τον αποδίδει εξαιρετικά η Λουκία Μιχαλοπούλου.

Η σκηνοθετική ματιά της Ελένης Σκότη δίνει μια παράσταση μεστή, δυνατή, σφιχτή, που εγκαινιάζει με τον καλύτερο τρόπο τον φετινό θεατρικό χειμώνα και όσοι αγαπούν το καλό θέατρο αξίζει να δουν.

Info:

“Ολεάννα” του Ντέιβιντ Μάμετ

Παραστάσεις από 9 έως 20 Οκτωβρίου 2013

Τετάρτη-Παρασκευή 21:00, Σάββατο 18:00 & 21:00, Κυριακή 20:00

Θέατρο Αυλαία Πολυχώρος Τέχνης Πλατεία Χ.Α.Ν.Θ.(πλευρά Τσιμισκή), τηλ. 2310237700

Στοιχεία παράστασης:

Μετάφραση: Δάφνη Λαρούνη

Σκηνοθεσία: Ελένη Σκότη

Σκηνικό: Γιώργος Γαβαλάς

Φωτισμοί: Νίκος Βλασσόπουλος

Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος

Βοηθός σκηνοθέτη: Ηλιάννα Μαυρομάτη