CINEΚΡΙΤΙΚΗ Γράφει ο Σώτος Χαβαλές / [email protected]
Ο νεότατος σκηνοθέτης Νταμιέν Σαζέλ ήθελε να πει μια ιστορία με όλη τη δύναμη της ψυχής του, τόσο απεγνωσμένα το ήθελε που τελικά δημιούργησε δύο κινηματογραφικές αφηγήσεις με διαφορά ενός έτους. Το πρώτο προϊόν αυτής της μανίας ήταν μια μικρού μήκους ταινία που εξέλαβε ό,τι έπαινο υπήρχε στο φεστιβάλ του Σάντανς του 2013 και το δεύτερο ήταν η αφορμή για διθυραμβικές κριτικές και πολλές υποψηφιότητες στα βραβεία Ακαδημίας, μία εκ των οποίων κερδισμένη. Μιλάμε, φυσικά, για το Whiplash, που στα ελληνικά ευστόχως μεταφράστηκε «Χωρίς Μέτρο», και αφηγείται την αιώνια διαμάχη μεταξύ δασκάλου και μαθητή, την εναγώνια εξέλιξη της τέχνης προς το τέλειο και τις σχέσεις εξουσίας που αναπτύσσονται όταν επέρχεται το μέτρο, η σύγκριση.
Η ταινία εξιστορεί την περίεργη εξέλιξη που είχε η γνωριμία ενός ταλαντούχου νεαρού και φιλόδοξου ντράμερ με τον ιδιόρρυθμο καθηγητή του. Ακροβατώντας στα όρια της παράνοιας, ο τελευταίος προσπαθεί με κάθε δυνατό τρόπο να εμφυσήσει τις γνώσεις του στον μαθητή ώστε να γίνει κάτι παραπάνω από τέλειος. Οι συνέπειες είναι αμφίδρομες και απειλούν πολλά παραπάνω από τις προσωπικές ζωές τους που μπλέκονται μεταξύ τους σαν κουβάρια.
Οι δύο βασικοί πυλώνες της ταινίας κατορθώνουν να υποδυθούν με χειρουργική ακρίβεια τους νευρωτικούς τους χαρακτήρες που είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα για να πετύχουν το στόχο τους. Από τη μία ο θρυλικός Τζ. Κ. Σίμονς αποτυπώνει στο μέγιστο καλύτερο βαθμό τη φιγούρα του αυστηρού καθηγητή που δεν ξέρεις αν πρέπει να συμπαθήσεις ή να μισήσεις και από την άλλη ο ανερχόμενος Μαιλς Τέλερ που με την υποκριτική του ευφυΐα, τη σωματική και συναισθηματική του έκρηξη, δεν αφήνει περιθώρια για κακεντρεχείς κριτικές. Όλα ήταν εκ προοιμίου αναμενόμενα, ρυθμισμένα στην εντέλεια που ακόμη και μερικά ψεγάδια στην αφήγηση δικαιολογούνται ως ποιητική άδεια. Το ηχητικό μοντάζ αυξάνει τους χτύπους της καρδιάς, η υπόθεση μοιάζει να αυτοσχεδιάζει σαν μαέστρος της τζαζ, οι ερμηνείες υπερβαίνουν τις προσδοκίες, η σκηνοθεσία ακολουθεί τη μουσική, τρέχουν ιλιγγιωδώς προς μία κατεύθυνση: την επιτυχία.
