Ψευτοδιλήμματα και εκβιασμοί

Γράφει ο Σωτήρης Τζιμούρτας / πολιτικός επιστήμονας

 Ευρώ  ή δραχμή; Το εκβιαστικό δίλημμα  ανέκυψε αιφνιδιαστικά από την  ευρω-ηγεσία γεννώντας μια συζήτηση που κινείται στα όρια του ύποπτου ή του βλακώδους. Και τούτο γιατί ακόμα κι αν από απερισκεψία αποφασίσει κάποιος να συμμετάσχει στον διάλογο, αυτό που τελικά επιτυγχάνει είναι να νομιμοποιήσει ένα εκ προοιμίου παράνομο και αθέμιτο ερώτημα. Η ευκολία με την οποία η Μέρκελ παρέκαμψε συντάγματα, συνθήκες και κάθε έννοια στοιχειώδους ηθικής, επιβάλλοντας  το περιεχόμενο αλλά και τον χρόνο του ερωτήματος στο δημοψήφισμα, σε μια εξ αρχής δουλική κυβέρνηση, αποκαλύπτει δύο κυρίαρχες λογικές στα πλαίσια της νέας Ευρώπης. Εκείνη που σε υποτάσσει στους όρους του συστήματος και εκείνη που σε φέρνει απέναντι του σε συνθήκες απομόνωσης. Ταυτόχρονα, ο εκβιασμός αυτός καταδεικνύει από την μια τον πανικό και την πολιτική υστερία της ευρωπαϊκής ηγεσίας κι απ την άλλη τον αδίστακτο χαρακτήρα της προκειμένου να περισώσει μια διασωληνωμένη και παραπαίουσα νεοφιλελεύθερη οικονομία.

  Οποιοσδήποτε διαθέτει έστω και στοιχειώδη ψήγματα λογικής, αρνείται να τοποθετηθεί είτε στη μια, είτε στην άλλη πλευρά του εκβιασμού, διότι η απάντηση βρίσκεται έξω από αυτό καθαυτό το δίλημμα. Η απάντηση είναι η Ευρώπη των λαών και όχι των νομισμάτων, της κοινωνικής ευαισθησίας και πρόνοιας και όχι των τραπεζών και των αγορών. Και επειδή ούτε η Μέρκελ, ούτε ο Σαρκοζί, ούτε κανένας πιστωτικός ευρωφύρερ δεν πρόκειται να τοποθετηθεί έξω από τα οικομικίστικα πλαίσια εντός των οποίων λειτουργεί, η ευθύνη για επαναπροσδιορισμό του ρόλου και το πνεύματος της Ευρωπαϊκής ένωσης ανήκει στους ίδιους τους λαούς.

  Οι  πυλώνες του εκβιασμού, εκδηλώνονται  στη χώρα μας μέσα από δύο  εξίσου επικίνδυνες οικονομικές  προτάσεις – υποθέσεις. Η πρώτη  αφορά μια Ελλάδα, υποταγμένη  στα κελεύσματα της Τρόικα, δέσμια  σε μια ανελέητη λιτότητα για αρκετές δεκαετίες που θα πασχίζει να αποπληρώνει με αίμα και πόνο χωρίς τέλος, λογιστικά πανωτόκια, υπέρ ενός εικονικού ανατροφοδοτούμενου χρέους στα πλαίσια του παγκόσμιου καπιταλισμού.

  Η άλλη αφορά την Ελλάδα της δραχμής. Σε αυτή την δεύτερη, που τόσο γοητεύει εσχάτως, θα σταθώ λιγάκι παραπάνω. Όταν μιλάμε για την επιστροφή στην δραχμή (αν πρόκειται για μια υπεύθυνη προσέγγιση και όχι μια ατάκα μαζικής κατανάλωσης) θα πρέπει ΠΡΙΝ ΑΠ ΟΛΑ να τοποθετηθούμε με ποιους όρους (ρεαλιστικούς) θέλουμε την επιστροφή αυτή να συμβεί. Εάν συμβεί με τους όρους του ίδιου του συστήματος, δηλαδή εάν αποφασίσουμε να τοποθετηθούμε στον εκβιασμό και να ορθώσουμε ανάστημα στο ίδιο το σύστημα, τότε το εγχείρημα θα συντριβεί και μαζί του ολόκληρη η κοινωνία. Είναι βέβαιο, ότι θα τους δώσουμε την αφορμή προκειμένου να μας μετατρέψουν σε παράδειγμα για το τι θα συμβεί σε όποιον δεν συμμορφωθεί με τις επιταγές τους. Η οικονομία θα οδηγηθεί αυτομάτως σε διεθνή απομόνωση, τα σύνορα θα κλείσουν έναντι κάθε εμπορικής δραστηριότητας, οι χρηματοδοτήσεις στις οποίες στηρίζεται ολόκληρος ο σχεδιασμός των υποδομών θα διακοπούν, η ελλειμματική προσφορά σε ένα τεράστιο εύρος καταναλωτικών αγαθών θα εκτινάξει τις τιμές σε δυσθεώρητα ύψη και μαζί τους τον πληθωρισμό σε επίπεδα που θα καθιστούν την επιβίωση στα αστικά κέντρα αδύνατη. Η συρρίκνωση της εγχώριας αγοράς θα εξαναγκάσει σε μια μαζική επιστροφή στην ύπαιθρο στο κομμάτι του πληθυσμού που μπορεί και σε μια εκτόξευση των αστέγων στο κομμάτι του πληθυσμού που αδυνατεί. Σε ευρύτερο επίπεδο, δεδομένης της εξοπλιστικής και πολιτικής μας εξάρτησης από την Ευρώπη, η χώρα θα μετατραπεί σε προτεκτοράτο η κηδεμονία του οποίου θα πλειστηριάζεται ανάλογα με τις συνθήκες και τις επιδιώξεις. Και για να προλάβω εκείνους που θα με χαρακτηρίσουν κινδυνολόγο, θα υπενθυμίσω πως από το ντουέτο Μέρκελ – Σαρκοζί, συνδέθηκε η παραμονή ή όχι στο ευρώ με την παραμονή ή όχι στην ευρωπαϊκή ένωση (και όχι τυχαίως).

  Άρα  λοιπόν, η ιδέα του να παραστήσουμε  τους νταήδες στο παγκόσμιο  οικονομικό σύστημα και να  πούμε ότι παίρνουμε το καπελάκι  μας και την κάνουμε αναίμακτα  απ’ το ευρώ, είναι αφελής και  επικίνδυνη ή ύποπτη και μεθοδευμένη. Είναι όμως η επιστροφή στη δραχμή και η απελευθέρωση απ την δικτατορία των αγορών και του παγκόσμιου κεφαλαίου εφικτή; Η απάντηση είναι, ναι! Είναι ΚΑΙ εφικτή ΚΑΙ ορατή όσο ποτέ, αρκεί να γίνει με τους δικούς μας όρους και όχι ως το αποτέλεσμα ενός εργαλειακού εκβιασμού. Και με τους δικούς μας όρους θα συμβεί, ΜΟΝΟ μέσω της ευρύτερης κατάρρευσης του ευρώ. Η αποδέσμευση από το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε περιέλθει, είναι ικανή να συμβεί μέσα από την αναπόφευκτη συστράτευση με τις υπόλοιπες προβληματικές χώρες. Η επέκταση της κρίσης στην Ιταλία (και σύντομα και στην Ισπανία), μπορεί να φαντάζει σαν απειλή για την βιωσιμότητα της ευρωζώνης αλλά είναι ταυτόχρονα και η ευκαιρία για μας ώστε να αποδεσμευτούμε από το υπάρχον καθεστώς. Γιατί η κατάρρευση της ευρωζώνης θα μηδενίσει το κοντέρ, θα κλονίσει το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα των αγορών και θα επαναφέρει στο τραπέζι την αναδιάρθρωση των εγχώριων οικονομιών σε καθεστώς πρό-ευρώ. Ταυτόχρονα, η Ευρώπη θα εξαναγκαστεί από τις εξελίξεις να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο και το πνεύμα της ως προς τις χώρες που την απαρτίζουν. Όταν λοιπόν φτάσει η στιγμή αυτού του επαναπροσδιορισμού, εκεί θα είναι κρίσιμη η μαζική και καίρια παρέμβαση των κοινωνικών κινημάτων τα οποία ανέκαθεν ήταν η κινητήριος δύναμη των κοινωνικών αλλαγών και του εξορθολογισμού των συστημάτων υπέρ του ανθρώπου. Και εκεί δεν υπάρχει περιθώριο σε κανέναν να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε ή ότι δεν βόλευε να κινητοποιηθεί.

  Μέχρι  τότε, μην ενδίδετε στις απειλές  και την τρομοκρατία, απ’ όπου  κι αν εκπορεύεται. Κανείς δεν  μπορεί να μας υποχρεώσει να  φύγουμε από το ευρώ, καθώς  ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν  προβλέπεται νομικά από την  συνθήκη, ούτε από τον καταστατικό  χάρτη της ένωσης. ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ να μας κουνήσουν, εκτός αν αποφασίσουμε να φύγουμε μόνοι μας (γι αυτό και η προοπτική της εκούσιας επιστροφής στη δραχμή ανθίζει στους κύκλους των οικονομολόγων, των ίδιων δηλαδή που κουνούσαν την σημαία της Τρόικα). Θα μας υποστούν λοιπόν, μέχρι να ανατραπούν από τις ίδιες τις αντιφάσεις τους. `