Γράφει η Νένα Μυρωνίδου / [email protected]
Πρωί Δευτέρας. Συνάντηση πρώτη με τον Σέρβο κινηματογραφιστή Ζέλιμιρ Ζίλνικ, φετινό τιμώμενο του τμήματος «Ματιές στα Βαλκάνια». Ματιές στην πολιτική κατάσταση των Βαλκανίων των τελευταίων τριάντα χρόνων, όπως συνηθίζει.
Καλωσορίσματα από τον Διευθυντή του Φεστιβάλ, κύριο Δημήτρη Εϊπίδη. Τα τυπικά και τρυφερά μεταξύ τους. Αυτά που λες «γνωστοί από τα παλιά». Ερωτήσεις από τον Δημήτρη Κερκινό, υπεύθυνο του τμήματος «Ματιές στα Βαλκάνια».
Ζέλιμιρ Ζίλνικ:
«Ευχάριστη έκπληξη να είναι κανείς καλεσμένος σε ένα τόσο ζωντανό φεστιβάλ, με εξαιρετικές ταινίες, κι ένα κοινό να γεμίζει τις αίθουσες ακόμα κι όταν έξω έχει ήλιο. Κάτι που η Ευρώπη δε βλέπει συχνά στα δικά της φεστιβάλ»
«Μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ και μια ταινία τεκμηρίωσης κρύβουν εκτός από δύναμη, πολλούς περιορισμούς. Στην προσπάθεια να αποσπάσεις την τραγωδία των ανθρώπων, τους εκθέτεις, κι έτσι πολλές φορές αναγκάζονται να κρύψουν κομμάτια της ιστορίας τους.»
«Στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μου, τα Πρώιμα έργα, γυρισμένη το φθινόπωρο του 1968 και εμπνευσμένη από τα γραπτά του Καρλ Μαρξ, βρέθηκα στα χαρακώματα, μαζί με άλλους φοιτητές και νέους που προσπάθησαν να εμποδίσουν την επέλαση στα βόρεια σύνορα της χώρας.».
«Μεγαλύτερη επιρροή μου, ο Αλεξάντρ Μεντβέντκιν, Ρώσος σκηνοθέτης και ο πρώτος που λογοκρίθηκε στην χώρα του, όταν ακόμα ήταν εν ζωή ο Τρότσκι και ο Λένιν.»
«Με τη σημερινή πολιτική κατάσταση της Σερβίας, σε ότι αφορά τις τέχνες, ο πολιτισμός απαξιώνεται και όλα είναι προσανατολισμένα στην διασκέδαση. Η Γιουγκοσλαβία είναι μπροστά στην τηλεόραση, με ομολογουμένως καλές παραγωγές.»
«Προσπαθώ κάθε χρόνο να κάνω κάτι. Πριν από ένα μήνα επέστρεψα από την Αφρική όπου ανακάλυψα το τρομακτικό σύστημα εκμετάλλευσης των δασών και των ορυχείων»
«Δε γνωρίζω πολλά για την σημερινή πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, αλλά είναι βέβαιο πως αφού ο Έλληνας άντεξε 3.000 χρόνια θα επιβιώσει και τώρα».
Λίγο νωρίτερα, ο Ζέλιμιρ Ζίλνικ παρουσίασε κι ένα masterclass στην αίθουσα Παύλος Ζάννας με τίτλο «Πραγματικότητα και θαύμα» το οποίο συντόνισε ο Δημήτρης Κερκινός. Έτσι μοιράστηκε με το κοινό τις εμπειρίες του και το πώς κατάφερε να κάνει σινεμά κάτω από δύσκολες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες.
«Οι νέοι όταν ακούν έναν άνθρωπο της ηλικίας μου, μάλλον σκέφτονται-μήπως ήρθε η ώρα να πάει σπίτι του;-. Και ίσως να μην έχουν άδικο»
Κατά τη διάρκεια του masterclass, προβλήθηκαν αποσπάσματα από ταινίες του: H παλιά σχολή του καπιταλισμού (2008), Ο Κένεντι γυρίζει σπίτι, Πισινός από μάρμαρο (1995), με βασική τεχνική τον συνδυασμό του στοιχείου της μυθοπλασίας με αληθινές μαρτυρίες ανθρώπων.
«Οι σκηνοθέτες με ταλέντο, που δεν είναι γνωστοί στο χώρο, έχουν την ευκαιρία να κάνουν ταινία κάθε 6-7 χρόνια λόγω χρηματοδότησης.»
«Η αλλαγή του κόσμου δεν σταμάτησε με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Παντού στον κόσμο βλέπουμε αλλαγές και εξελίξεις επικίνδυνες, που δεν είχαμε φανταστεί. Οι νέοι να είναι προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο. Η ιστορία είναι ένα σφαγείο με πολύ σπάνιες στιγμές ειρήνης, διαφωτισμού και ορθολογισμού. Είναι πολλές οι μοίρες των ανθρώπων, πολλοί οι αγώνες που θα μπορέσετε να καταγράψετε με την κάμερά σας.»
