Στις σύγχρονες πόλεις, στη βιώσιμότητά τους αλλά και την ευζωϊα των πολιτών στρέφεται το ενδιαφέρον της Διεθνούς Επιστημονικής Κοινότητας, τώρα που τα …απόνερα της πανδημίας μαζεύονται στους κόλπους της ανθρωπότητας .
Σ αυτές τις πόλεις της Νότιας Ευρώπης, της Μεσογείου όπου οι θερμοκρασίες λόγω και της κλιματικής αλλαγής ανεβαίνουν επικίνδυνα , μαζί με την υγρασία, οι πληθυσμοί των κουνουπιών προβληματίζουν και προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας ειδικά τη θερινή περίοδο.
Σ αυτό το νέο πολυσήμαντο περιβάλλον που διαμορφώνεται τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης , αλλά και πρόβλεψης μπορούν να αποβούν κυριολεκτικά σωτήρια για μεγάλο μέρος του πληθυσμού και επιπλέον να εξοικονομήσουν ανθρώπινου πόρους και χρήματα
Στην κατηγορία των Early Warning , στον τομέα των επιδημιών, δηλαδή σε έναν από τους νευραλγικότερους τομείς όπως απέδειξαν τα τελευταία δύο χρόνια θέτει υποψηφιότητα η σύμπραξη 15 ερευνητικών ιδρυμάτων από πέντε χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα με στόχο την « την παρακολούθηση , πρόβλεψη και έγκαιρη προειδοποίηση του πληθυσμού των κουνουπιών».
Πρόκειται για ένα από τα πιο ολοκληρωμένα συστήματα παρακολούθησης και δράσης με σκοπό την έγκαιρη προειδοποίηση, μείωση και διαχείριση κινδύνων για τη Δημόσια Υγεία κυρίως των πληθυσμών που ζουν στις μεσογειακές χώρες και υποδέχονται κάθε χρόνο επιπλέον εκατομμύρια τουριστών από ολόκληρο τον κόσμο. Το σύστημα EYWA (Early Warning & Decision Support) αξιοποιεί μεταξύ άλλων 10ετή στοιχεία για τα κουνούπια και τη…δράση τους από πέντε χώρες και οκτώ διαφορετικές περιφέρειες της Ευρώπης.
Το σύστημα εντοπίζει και δρα σε τέσσερις διαφορετικές κατευθύνσεις –παραμέτρους : Στα παθογόνα στελέχη του ιου του Δυτικού Νείλου (ανήκει στην οικογένεια Flavivirus ,στο αντιγονικό σύμπλεγμα της Ιαπωνικής εγκεφαλίτιδας, στους διαβιβαστές τα κουνούπια δηλαδή, στην κατανομή-καταγραφή των ηλικιακών ομάδων που αποτελούν τον ευάλωτο πληθυσμό και στην αξιοποίηση όλων των δεδομένων της σύγχρονης τεχνολογίας και συγκεκριμένα των πληροφοριών από τους δορυφόρους
Ένα λειτουργικό Σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για ασθένειες που μεταδίδονται από διαβιβαστές είναι απαραίτητο για την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων για την συνολική οργάνωση προγραμμάτων ελέγχου κουνουπιών, την κατανομή πόρων, την ανάπτυξη δικτύων επιτήρησης και τον προγραμματισμό των ενδεδειγμένων δράσεων καταπολέμησης στον χώρο και στο χρόνο.
Η αξιοποίηση ενός τέτοιου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης αλλά και πρόβλεψης , το οποίο κάνει πλήρη καταγραφή των ευάλωτων ηλικιακά ομάδων όπου αυτές βρίσκονται και αξιοποιεί όλη τη σύγχρονη τεχνολογία (γεωγραφικά συστήματα, δεδομένα δορυφόρων κ.ά), είναι πολύτιμο για την θωράκιση από σοβαρές απειλές στην Δημόσια Υγεία όπως το ξέσπασμα μιας πανδημία .
15 ερευνητικά ιδρύματα και 5 ευρωπαϊκές χώρες
Η κοινοπραξία για την δημιουργία του συστήματος EYWA αποτελείται από 15 ερευνητικά ιδρύματα και δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς καταπολέμησης κουνουπιών από πέντε ευρωπαϊκές χώρες, συγκεκριμένα την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Σερβία. Οι εταίροι διαθέτουν μακρόχρονη εμπειρία στην τηλεπισκόπηση, στη μείωση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές, στη διαχείριση κρίσεων, εντομολογική επιτήρηση και αντιμετώπιση ασθενειών που μεταδίδονται από διαβιβαστές, καθώς και εξειδίκευση σε τεχνολογίες ανάλυσης δεδομένων μεγάλου όγκου και μεθοδολογίες τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης.
Το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης
Η έγκαιρη προειδοποίηση αποτελεί πολιτική και νομική επιταγή, διεθνώς πλέον. Πρόκειται για υποχρέωση που αναγράφεται στη Διακήρυξη του Ρίο του 1992 για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, στην Στρατηγική της Γιοκοχόμα του 1994, στο Πλαίσιο Δράσης τουHyogo του 2005 και στο Πλαίσιο Δράσης του Σεντάι 2015-2030.
Ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης (EWS,EarlyWarningSystem) για επιδημίες εξ ορισμού περιλαμβάνει τους εξής τέσσερις πυλώνες: γνώση κινδύνου, δίκτυα παρακολούθησης και προβλέψεις, διάδοση πληροφοριών και δράσεις απόκρισης:
1. Γνώση κινδύνου: κατανόηση σε βάθος του βιολογικού κύκλου του διαβιβαστή και του κύκλου μετάδοσης των ασθενειών καθώς και των περιβαλλοντικών παραμέτρων που επιδρούν
2. Δίκτυα παρακολούθησης και προβλέψεις: δίκτυα παρακολούθησης (παρατηρήσεις γης, μετεωρολογικά, εντομολογικά και επιδημιολογικά) για την τροφοδοσία των προβλεπτικών μοντέλων για επιχειρησιακούς σκοπούς
3. Διάδοση πληροφοριών: μετάφραση πληροφοριών παρακολούθησης και πρόβλεψης σε ενεργά μηνύματα που κατανοούνται από εκείνους που χρειάζονται και είναι έτοιμοι να τα ακούσουν (χρήση κατάλληλων εργαλείων επικοινωνίας σε συγκεκριμένες κοινότητες όπως πλατφόρμες, εφαρμογέςsmartphone, δελτία τύπου, τηλεόραση, ραδιόφωνο, αλλά και ενημέρωση δια ζώσης στο πλαίσιο των εφαρμογών πόρτα – πόρτα στον δομημένο χώρο)
4. Δράσεις απόκρισης:οι δράσεις αυτές εμπίπτουν σε δυο κατηγορίες, σε αυτές που αναφέρονται στην ενημέρωση των κατοίκων στις περιόδους και περιοχές υψηλού κινδύνου για λήψη μέτρων ατομικής προστασίας και σε αυτές που σχετίζονται με την καταπολέμηση των διαβιβαστών (εντατικοποίηση της προνυμφοκτονίας, επιπρόσθετες ακμαιοκτονίες, εφαρμογές πόρτα – πόρτα κ.λπ.)
Τα οφέλη του EYWA
Οι τελικοί χρήστες του EYWA μπορούν να αποκομίσουν πολλά οφέλη τα οποία σχηματικά εντάσσονται στις εξής πέντε θεματικές:
1. Θεσμικά και κανονιστικάθέματα
1. Ενσωμάτωση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης στον στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό για τη διαχείριση των προγραμμάτων ελέγχου διαβιβαστών
2. Ενίσχυση της ικανότητας των τοπικών αρχών να προστατεύουν την κοινότητα (συμπληρωματικός ρόλος έναντι των περιφερειακών και εθνικών αρχών όπως μέσω καθοδήγησης για περιβαλλοντικά μέτρα εξυγίανσης)
3. Το EYWA αποτελεί μια πιλοτική εφαρμογή για την αξιολόγηση και πιθανή αναβάθμιση υφιστάμενων συστημάτων επιτήρησης και κανονιστικών πρακτικών
4. Διαμοιρασμός εμπειριών και καλών πρακτικών που απορρέουν από τη χρήσησυστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης μεταξύ των αρχών Δημόσιας Υγείας, των φορέων καταπολέμησης κουνουπιών και της ιατρικής κοινότητας (ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας, εντατικοποίηση δράσεων επιτήρησης και καταπολέμησης)
5. Επίδειξη συγκεκριμένης καινοτόμου εφαρμογής σε Ευρωπαϊκό έδαφος, σύμφωνα με τις προτεραιότητες για την αειφόρα ανάπτυξη (SDG, SustainableDevelopmentGoal 3 και SDG 13) για την ευημερία, την υγεία και την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος(Ηνωμένα Έθνη το 2015)
www.ecodev.gr
ecodevelopment environment applications
