Η Κλαίρη Χριστοπούλου είναι σκηνοθέτις και ηθοποιός με σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στη Δραματική Σχολή Βεάκη. Στις 27, 28 και 29 Απριλίου θα παρουσιάσει στο Θέατρο Άνετον με την ομάδα “Άνθρωπος στη Θάλασσα” το νεανικό μυθιστόρημα του Γκαίτε “Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου”. Γραμμένο το 1774 αποτελεί ένα έργο – σταθμό για την παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελεί ύμνο στην ελευθερία του ατόμου και ανοίγει το δρόμο για την ανάδυση του Ρομαντισμού. Τι μας νοιάζουν όμως εμάς τα πάθη ενός νεαρού του 18ου αιώνα; Η σκηνοθέτις της παράστασης μας απαντά!
Συνέντευξη στην Κατερίνα Νικολάου
Άραγε τα κλασικά κείμενα, όπως αυτό του Γκαίτε που σκηνοθετείτε, θεωρούνται δεδομένα στον πολιτισμό μας; Ο κόσμος τα γνωρίζει, τα έχει διαβάσει;
Νομίζω πως ο κόσμος τα γνωρίζει ακόμα κι αν δεν τα έχει διαβάσει. Ήρωες όπως ο Βέρθερος, ο Ρασκόλνικοφ, ο Γιάννης Αγιάννης ή η Έμμα Μποβαρύ θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι σήμερα πρόσωπα μιας μυθολογίας. Έτσι, τα ανεβάσματα στο θέατρο των κλασικών λογοτεχνικών κειμένων καλούνται να διαχειριστούν έναν μύθο, περίπου όπως συνέβαινε και με τα έργα του αρχαίου δράματος. Πάντως, με ευχάριστη έκπληξη διαπίστωσα από τις παραστάσεις του Βέρθερου που δώσαμε τον περασμένο χειμώνα στο ΚΘΕΘ ότι πολλοί θεατές γνώριζαν καλά το έργο.
Τα προβλήματα του Βέρθερου αγγίζουν τον σημερινό άνθρωπο;
Οπωσδήποτε, διαφορετικά δεν θα ανεβάζαμε το έργο. Ο αυτεξούσιος άνθρωπος, που κινεί μόνος τα νήματα της ζωής του, η ελευθερία του ατόμου, η κριτική των θεσμών και των κοινωνικών συμβάσεων είναι ζητήματα που απασχολούν τον σημερινό άνθρωπο.
Ασχολείστε συχνά με τολμηρά κείμενα και προσεγγίσεις. Κάποιοι πιστεύουν πως οι καλλιτέχνες το επιλέγουν επίτηδες αυτό για να κάνουν “θόρυβο”. Εσείς πως υπερασπίζεστε τις επιλογές σας;
Ναι, κι εγώ για να κάνω “θόρυβο” τα επιλέγω! Όμως “θόρυβο” στη σκέψη του θεατή. Με ενοχλεί το θέατρο ως τόπος διασκέδασης. Οφείλουμε να ταράζουμε τα νερά. Να αμφισβητούμε αυτά που θεωρούμε δεδομένα και αμετάβλητα.
Είναι ελιτισμός το να πιστεύουμε ότι ο θεατής πρέπει να είναι διαβασμένος για να δει μια παράσταση.
Γιατί ασχολείστε με το θέατρο;
Το θέατρο για μένα είναι ένας από τους τελευταίους χώρους συνάθροισης που έχουν απομείνει. Με αυτή την έννοια εξακολουθεί να έχει το χαρακτηριστικό που το γέννησε στην αθηναϊκή δημοκρατία, είναι χώρος συγκρότησης πολιτικής ταυτότητας.
Σε ποιο κοινό πιστεύετε ότι απευθύνεστε;
Σε όλους και στον καθένα ξεχωριστά. Δεν κάνουμε παραστάσεις που απευθύνονται σε μια ελίτ είτε πνευματική είτε οικονομική. Πρωτίστως αφηγούμαστε μια ιστορία. Κι αν αυτή δεν γίνει κατανοητή, είναι δικό μας το λάθος. Είναι ελιτισμός το να πιστεύουμε ότι ο θεατής πρέπει να είναι διαβασμένος για να δει μια παράσταση. Αν όμως βγαίνοντας από το θέατρο νιώσει την ανάγκη να διαβάσει, να συζητήσει, αν κάτι έχει αλλάξει στην οπτική του, τότε κάτι έχουμε καταφέρει…
Πώς βλέπετε το μέλλον του ελληνικού θεάτρου;
Το ελληνικό θέατρο ακόμα αναζητά την ταυτότητά του. Αντιγράφουμε τις επιλογές ρεπερτορίου και την αισθητική του γερμανικού θεάτρου, που όμως έχει εντελώς διαφορετική θεατρική παράδοση και διαφορετικό κοινό. Υπάρχει ωστόσο τα τελευταία χρόνια ένας άνεμος ανανέωσης στο πεδίο του αρχαίου δράματος. Υπάρχουν επίσης σημαντικές νέες ομάδες, που κάνουν ουσιαστική καλλιτεχνική έρευνα. Αυτό που απουσιάζει είναι η κρατική υποστήριξη. Είναι ανάγκη να δοθούν χώροι και υλικοτεχνικός εξοπλισμός για ν’ απαγκιστρωθεί το θέατρο από το παράσιτο που λέγεται θεατρικός επιχειρηματίας.
