Της Όλγας Κεφαλογιάννη | βουλευτή Α’ Αθηνών και τομεάρχη Πολιτισμού και Αθλητισμού της Νέας Δημοκρατίας
«Ο Πολιτισμός αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας.
Πρώτον, μπορεί να συμβάλει καταλυτικά στην αναπτυξιακή και οικονομική ανάκαμψη της χώρας μας.
Δεύτερον, αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό πεδίο για την κοινωνική συνοχή.
Τρίτον, η διασύνδεση του Πολιτισμού με τον Τουρισμό μπορεί να προσφέρει τεράστια οικονομικά οφέλη:
– για την αναβάθμιση του πολιτιστικού αποθέματος,
– τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος,
– την καλύτερη στοχοθέτηση αγορών,
– την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ Κυριάκος Μητσοτάκης, πολλές φορές έχει τονίσει την καταλυτική σημασία της σύζευξης του Πολιτισμού και του Τουρισμού.
Θέμα, που βρίσκεται στην αιχμή του κυβερνητικού προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας και πολύ σύντομα θα εξειδικευθεί με συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις.
Τέταρτον, η αξιοποίηση της πολιτιστικής διπλωματίας μπορεί να αποτελέσει το όχημα εξωστρέφειας της χώρας.
Επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο, να αναπτύξω περισσότερο το θέμα της πολιτιστικής διπλωματίας, καθώς αυτό αποτελεί τον κεντρικό άξονα της σημερινής μας συζήτησής μας.
Όπως γνωρίζετε, οι εξωτερικές σχέσεις μιας χώρας αποτελούνται από τις δράσεις «σκληρής και ήπιας ισχύος».
Η πολιτιστική διπλωματία αποτελεί βασική συνιστώσα στην επικοινωνία των λαών.
Αποτελεί μορφή άσκησης εξωτερικής πολιτικής στο πλαίσιο «της ήπιας ισχύος».
Είναι συγκεκριμένη στρατηγική, η οποία αξιοποιεί το εθνικό κεφάλαιο του πολιτισμού, με στόχο να ενισχύσει τη διεθνή εικόνα της χώρας.
Και αν ασκηθεί σωστά και αποτελεσματικά μέσω θεσμών, όπως για παράδειγμα το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, τη θεσμοθέτηση σχέσεων συνεργασίας με ιδιωτικούς πολιτιστικούς φορείς και την οικοδόμηση οργανωμένων πολιτιστικών δικτύων, μπορεί να αποδώσει εξαιρετικά σημαντικά οφέλη στη χώρα μας.
Προς αυτή την κατεύθυνση πιστεύουμε το Υπουργείο Πολιτισμού θα πρέπει να συγκροτήσει ένα σύγχρονο μοντέλο πολιτιστικής διπλωματίας, με νέες στοχεύσεις, προσαρμοσμένες στις ανάγκες που απαιτεί το νέο παγκόσμιο περιβάλλον.
Όπως γνωρίζετε, ο Πολιτισμός για την Ελλάδα είναι το βασικό brand name, όμως η χώρα μας διαθέτει εξαιρετικά ισχυρά επιμέρους brand names,
Ολυμπία-Ολυμπιακοί Αγώνες,
Μαραθώνας- Κλασικός Μαραθώνιος,
Αθήνα- Περικλής, αρχαίο Θέατρο, Δημοκρατία
Σάμος-Πυθαγόρας, Μακεδονία-Αλέξανδρος, Αριστοτέλης κλπ.
Όλα αυτά προσδίδουν στην Ελλάδα ένα ισχυρό μέσον διείσδυσης και προβολής των ελληνικών ζητημάτων (οικονομικών, εθνικών κλπ.).
Δυστυχώς, η Ελλάδα δεν έχει κεφαλαιοποιήσει – όσο θα έπρεπε και όσο θα μπορούσε – τις δυνατότητες που της παρέχει η πολιτιστική της κληρονομιά, προκειμένου να εισπράξει υπεραξία στο διεθνές επίπεδο, στο οικονομικό σύστημα και στις εθνικές επιδιώξεις της.
Ένα τελευταίο παράδειγμα ατελούς αξιοποίησης, είναι η Σύνοδος των Αρχαίων Πολιτισμών που διοργανώθηκε πρόσφατα, τον Μάιο του 2017, από το Υπουργείο Εξωτερικών.
Λόγω της θεματικής, κάθε κράτος – μέλος εκπροσωπείτο εκτός από το ΥΠΕΞ και από το Υπουργείο Πολιτισμού του.
Δυστυχώς όμως η παρουσία του ελληνικού ΥΠΠΟ ήταν ιδιαίτερα αδύναμη.
Και είναι μάλλον επιεικής ο χαρακτηρισμός μου.
Η Ελλάδα όμως μπορεί και πρέπει να διαδραματίζει καίριο ρόλο στη Σύνοδο των Αρχαίων Πολιτισμών.
Όπως και σε κάθε άλλο διεθνές όργανο που συμμετέχουμε και μπορούμε να ασκήσουμε ορθή και συγκροτημένη πολιτιστική Διπλωματία.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η πολιτιστική διπλωματία διαμορφώνει και ενισχύει το κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των λαών αποσκοπώντας, στην αλληλοκατανόηση και την αποφυγή πολιτικών κρίσεων και συγκρούσεων.
Προς αυτή την κατεύθυνση η διοργάνωση ποιοτικών πολιτιστικών γεγονότων στο εξωτερικό, εξασφαλίζει υψηλή προβολή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και εξισορροπεί τα αρνητικά σχόλια που εδώ και πολλά χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, κατακλύζουν τα διεθνή μίντια.
Και δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ, στο σημείο αυτό ως παράδειγμα προς μίμηση, στις μεγάλες εκθέσεις που διοργάνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού την περίοδο 2013- 2014, τα αποτελέσματα των οποίων ήταν ιδιαίτερα θετικά για τη χώρα μας.
Αναφέρω ενδεικτικά …
«Heaven and Earth: Art of Byzantium from Greek Collections» στην Αμερική. Με 500.000 επισκέπτες και αφιερώματα σε όλες τις μεγάλες εφημερίδες (WP, LAT, NYT) και τον ηλεκτρονικό τύπο.
«Ναυτίλος: Ταξιδεύοντας την Ελλάδα» στις Βρυξέλλες, με 7.000 Επισκέπτες και εγκωμιαστικά σχόλια σε όλα τα ΜΜΕ.
«Κλασικισμός και Ευρώπη: Το κοινό πεπρωμένο Ελλάδας και Ιταλίας» στη Ρώμη με 7.500 επισκέπτες και εντυπωσιακές αναφορές στα ιταλικά ΜΜΕ για τον ελληνικό πολιτισμό και για την κοινή πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης.
Όλοι και όλες μπορούμε να αντιληφθούμε τη δυναμική που αναπτύσσεται, τη θετική δημοσιότητα που παράγεται, την υπεραξία που δημιουργείται για την Ελλάδα, από μια τέτοια παγκόσμια καμπάνια γιγαντιαίων διαστάσεων, όπως οι παραπάνω εκθέσεις.Κυρίες και Κύριοι,
Δεν θα μπορούσα να μην κάνω μία ιδιαίτερη αναφορά καθώς βρισκόμαστε στη Θεσσαλονίκη, στην καρδιά της Μακεδονίας σε τρία κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την περιοχή …
Πρώτον στην ιστορική, στην σπουδαία ανακάλυψη της Βεργίνας από τον Μανώλη Ανδρόνικο το 1977 που αποτέλεσε ένα σημαντικό εργαλείο στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, αλλά και τις μετέπειτα κυβερνήσεις.
Δεύτερον στη διοργάνωση της έκθεσης «Οι θησαυροί του Αγίου Όρους» στην Θεσσαλονίκη από την Ιερά Κοινότητα και το Υπουργείο Πολιτισμού, που προσέλκυσε εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες , κυρίως όμως συνετέλεσε καθοριστικά για την γνωριμία του διεθνούς κοινού με τον Άθω.
και …
Τρίτον στην Αμφίπολη, στην αποκάλυψη των Καρυάτιδων, του ψηφιδωτού δαπέδου με την αρπαγή της Περσεφόνης και το έντονο ενδιαφέρον των διεθνών ΜΜΕ, από την Κίνα και την Ιαπωνία, την Αμερική, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, όπου οι καθημερινές αναφορές στο Μνημείο, ήταν μοναδικές.
Στον χώρο της ανασκαφής είχαν εγκατασταθεί 47 συνεργεία τηλεοπτικών από όλο τον κόσμο και ο αριθμός των επισκεπτών ήταν πραγματικά εντυπωσιακός.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μόνο σε ένα σαββατοκύριακο επισκέφτηκαν την Αμφίπολη 2.800 άτομα.
Τώρα από τότε μέχρι και σήμερα δυστυχώς μας είναι γνωστό το τι έγινε.
Ή μάλλον το τι ΔΕΝ έγινε.
Η σημερινή Κυβέρνηση έχασε κυριολεκτικά τρία χρόνια εγκαταλείποντας το Μνημείο στις καιρικές συνθήκες, αποστερώντας από την ευρύτερη περιοχή έναν κρίσιμο αναπτυξιακό πόρο.
Παρά τις έγκαιρες προειδοποιήσεις μας ο φάκελος ένταξης του Μνημείου Καστά στο ΕΣΠΑ 2014-2020 απερρίφθη τον Ιούλιο 2017 και τελικά μόλις πριν από λίγες ημέρες και λόγω των έντονων αντιδράσεων κατετέθη.
Αβίαστα, από όλα τα παραπάνω παραδείγματα της Βεργίνας, των θησαυρών του Αγίου Όρους και της Αμφίπολης, έρχεται σε όλους μας το συμπέρασμα:
Ποια άλλα γεγονότα στην Ελλάδα, σε οποιονδήποτε τομέα, οικονομικό, επιχειρηματικό, επιστημονικό, καλλιτεχνικό, δημιουργεί σήμερα ανάλογη κινητοποίηση του ενδιαφέροντος;
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής βρισκόμενος απέναντι στον Γερμανό Καγκελάριο Helmut Schmidt, κατάφερε να τον πείσει για το αίτημα της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ χρησιμοποιώντας το επιχείρημα του πολιτισμού.
Τονίζοντας συγκεκριμένα ότι η Ελλάδα είχε ένα μοναδικό προβάδισμα, μία κατάκτηση που συνέβαλε στην οικοδόμηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού από την Αναγέννηση, τον Διαφωτισμό και μετέπειτα.
Ο ίδιος ο Καγκελάριος τόνισε ότι η επιχειρηματολογία του Κωνσταντίνου Καραμανλή ήταν για εκείνον αφοπλιστική.
Και είναι σαφές κυρίες και κύριοι, ότι η παρουσία της Ελλάδας, του ελληνικού πολιτισμού αρχαίου και σύγχρονου, είναι ισχυρή, εμβληματική και ακαταμάχητη.
Η Ελλάδα δεν είναι απλά ένα μέρος της Ευρώπης.
Είναι η καρδιά της και ο πυρήνας του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Και αυτό θα πρέπει να το γνωρίζουμε πολύ καλά, για να αντιληφθούμε τον ρόλο, το μέγεθος, την αναγκαιότητα συμμετοχής μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Όπως όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά, η Ελλάδα περνάει μια παρατεταμένη κρίση, πρωτόγνωρη για τα μεταπολεμικά δεδομένα, που ξεπερνάει την οικονομία και διαχέεται σε όλους πλέον τους τομείς της δημόσιας σφαίρας.
Κρίση θεσμών, κρίση αξιών, κρίση της ταυτότητας μας.
Πως βλέπουμε τον εαυτό μας, πως θέλουμε την πατρίδα μας.
Ο πολιτισμός σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια ανάταξης και ανάκτησης της αυτοπεποίθησης που ξεκινάμε, μπορεί να παίξει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο.
Η Ελλάδα για να προχωρήσει μπροστά χρειάζεται μια νέα εθνική ενότητα. Μια νέα αυτοπεποίθηση.
Έναν νέο, σύγχρονο πατριωτισμό.
Νέα Εθνική Ενότητα σημαίνει ότι πρέπει να βρούμε την αναγκαία ωριμότητα και να συνεννοηθούμε σε πολύ συγκεκριμένες κατευθύνσεις.
Οι τυφλές συγκρούσεις δεν ωφελούν κανέναν, κυρίως δεν ωφελούν τη χώρα.
Η νέα εποχή απαιτεί συνθέσεις.
Ο πολιτισμός, είναι πεδίο συνθέσεων.
Είναι χώρος δημιουργίας.
Είναι ύψιστη Εθνική υπόθεση.
Είναι η μεγάλη μας δύναμη.
Νέα Εθνική Αυτοπεποίθηση σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να διεκδικήσει τη θέση της στην Ευρώπη και τον κόσμο δυναμικά.
Με εξωστρέφεια και δυναμισμό.
Η μεγάλη γεωπολιτική αστάθεια προφανώς δημιουργεί κινδύνους, αλλά παράλληλα δημιουργεί και σημαντικές ευκαιρίες τις οποίες πρέπει να εκμεταλλευτούμε.
Να επαναπροσδιορίσουμε το ρόλο και τη θέση της χώρας στο διεθνές στερέωμα.
Να ξεφύγουμε από τα σύνδρομα καταδίωξης που μας γέννησε η κρίση και κάποιοι συνειδητά καλλιέργησαν.
Να αντιληφθούμε τις δυνατότητες μας και να βγούμε δυναμικά μπροστά.
Ο ελληνικός λαός έχει την ανάγκη να αισθανθεί μια νέα εθνική αυτοπεποίθηση.
Ο πολιτισμός είναι πεδίο αυτοπεποίθησης.
Δίνει δύναμη, περηφάνια, αυτογνωσία.
Είναι η μεγάλη μας δύναμη.
Νέος Πατριωτισμός σημαίνει ότι χρειάζεται να χτίσουμε ένα νέο ρεύμα αγάπης και αφοσίωσης για την πατρίδα.
Μακριά από ξεπερασμένες εθνικιστικές αντιλήψεις του περασμένου αιώνα.
Που θα λειτουργήσει ως ασπίδα στα ρεύματα λαϊκισμού που αναπτύσσονται σε όλο τον κόσμο.
Που θα αναζητήσει απαντήσεις σε όλα τα μεγάλα ερωτήματα και τους φόβους που γεννιούνται για τη θέση της χώρας στον κόσμο.
Ο πολιτισμός είναι πεδίο αγάπης για την πατρίδα.
Δίνει απαντήσεις για την οικουμενικότητα του ελληνισμού, την ιστορική του δύναμη, προβάλλει τις πανανθρώπινες αξίες που γέννησε η χώρα μας.
Είναι η μεγάλη μας δύναμη.
Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη για τη σημερινή προσυνεδριακή διαδικασία.
Επιτρέψτε μου να κλείσω με ένα θετικό, ελπιδοφόρο μήνυμα.
Η Ελλάδα μπορεί, πρέπει και θα σταθεί ξανά στα πόδια της.
Πολύ σύντομα.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι όλες και όλοι μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Γιατί θέλουμε μια Ελλάδα που υπερασπίζεται κοινά συμφέροντα και αξίες.
Μια Ελλάδα με διαφάνεια, δικαιοσύνη και υπευθυνότητα.
Μια Ελλάδα εξωστρεφή που εμπνέει εμπιστοσύνη και όχι φόβο.
Μια Ελλάδα της ευημερίας και της προκοπής!
*Ομιλία στο προσυνέδριο της Θεσσαλονίκης για την ανάδειξη και προβολή της πολιτιστικής μας ταυτότητας
