Γράφει ο Γιάννης Θ. Κεσσόπουλος / δημοσιογράφος
Κι ενώ όλος ο δημόσιος (και εν πολλοίς δημοσιογραφικός) διάλογος όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα (και τα προηγούμενα χρόνια) γύριζε γύρω από την «κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου», ένθεν κακείθεν, διαπιστώνουμε σήμερα ότι η διάταξη που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στο open.gov για το ακαδημαϊκό άσυλο («Ακαδημαϊκές ελευθερίες – Αναβάθμιση της ποιότητας του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος») όχι μόνο δεν το καταργεί αλλά εμμέσως το ενισχύει κιόλας αντιμετωπίζοντας την εγκληματικότητα και τα αισθήματα ανασφάλειας που αυτή γεννά όπου υπάρχει. Δεν είναι τυχαία η θετική στάση των πρυτάνεων έναντι της νέας διάταξης.
Συγκεκριμένα, η προτεινόμενη διάταξη έχει ως εξής:
«Στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, η οποία αποτελεί θεσμική εγγύηση της αδέσμευτης και απαραβίαστης επιστημονικής σκέψης, έρευνας και διδασκαλίας.
Η ακαδημαϊκή ελευθερία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών, προστατεύονται σε όλους τους χώρους των Α.Ε.Ι., έναντι οποιουδήποτε προσπαθεί να τις καταλύσει ή περιορίσει.
Εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. οι αρμόδιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων».
Η ισχύουσα ρύθμιση με τον «νόμο Γαβρόγλου» είναι η παρακάτω:
«Ακαδημαϊκές Ελευθερίες
Στα Α.Ε.Ι. κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και στη διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών. Το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των δημοκρατικών αξιών, των ακαδημαϊκών ελευθεριών στην έρευνα και στη διδασκαλία, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την προστασία του δικαιώματος στη γνώση και τη μάθηση έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει.
Επέμβαση δημόσιας δύναμης σε χώρους των Α.Ε.Ι. λαμβάνει χώρα σε περιπτώσεις κακουργημάτων και εγκλημάτων κατά της ζωής αυτεπαγγέλτως και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση μετά από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου. Οι ως άνω περιορισμοί δεν ισχύουν για το Πυροσβεστικό Σώμα».
Εκτιμώ, λοιπόν, ότι ο νέος νόμος στην ουσία αίροντας το εμπόδιο της απόφασης του Πρυτανικού Συμβουλίου αλλά και ό,τι ίσχυε προηγούμενα, αίρει την «πολιτική» ατολμία των αρχών να εφαρμόσουν το νόμο όπως ίσχυσε μεταπολιτευτικά επί δεκαετίες. Την υπερβαίνει. Και αυτό δεν είναι κακό στο βαθμό που η επέμβαση δημόσιας δύναμης αφορά αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου και στο βαθμό, επίσης, που στην πρώτη παράγραφο κατοχυρώνει δίχως άλλο το ακαδημαϊκό άσυλο.
Δεν μπορώ να παραλείψω ένα σχόλιο για την ορθή επανατοποθέτηση των… λέξεων. Ο νόμος θα μπορούσε να επιγράφεται και “ακαδημαϊκό άσυλο vs πανεπιστημιακού ασύλου”. Η έννοια απέναντι στο χώρο. Ο χώρος δεν χρειάζεται ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας έναντι της όποιας παρανομίας. Η έννοια χρειάζεται έναντι της όποιας αυθαιρεσίας.
Θεωρώ, λοιπόν, εν τέλει ότι μπαίνουν τα πράγματα στη θέση τους και λεκτικά και πρακτικά. Μένει να το δούμε και να το αξιολογήσουμε και στην εφαρμογή του.
