«Στην ακτή», Ίαν Μακ Γιούαν, εκδ. Πατάκης, μετ. Κατερίνα Ηλιοπούλου
Της Τέσυς Μπάιλα
Η μακρόσυρτη διεισδυτική ακρίβεια του συγγραφέα αυτού του βιβλίου γίνεται η αφορμή για να καταγραφεί ο τρόπος με τον οποίο οι ερμηνείες των πράξεών μας μπορούν να ανατρέψουν τη ζωή μας. Ο Ίαν Μακ Γιούαν εστιάζει στη λεπτομέρεια των πραγμάτων, στην εμβάθυνση των συναισθημάτων και περιγράφει με ανατομική πιστότητα τη διαφορετική προσέγγιση που μπορεί να έχουν οι άνθρωποι απέναντι στην ίδια εμπειρία.
Ο τρόπος που αντιδρά κανείς ή ο λόγος για τον οποίο επιλέγει να παραμείνει αδρανής καθορίζει τελικά και την τύχη του και οι πρωταγωνιστές αυτού του βιβλίου έρχονται αντιμέτωποι με τη σεξουαλική δοκιμασία σε μια εποχή όπου ο έρωτας μοιάζει να έχει πυροδοτήσει την απελευθέρωση της σάρκας αλλά οι άνθρωποι νιώθουν φόβο μπροστά στη λαγνεία της. Βρισκόμαστε στα 1962, την εποχή των γενικότερων απελευθερώσεων. Ο συμβολισμός που επιλέγει ο Γιούαν για να μιλήσει γι’ αυτές και τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι τελικά τις αποδέχονται είναι ο σαρκικός έρωτας των άμαθων ηρώων του και η αντίδραση τους σ’ αυτόν. Ο δισταγμός και η απειρία, το πάθος και το λάθος, αντικρουόμενες συνειδήσεις και πόθοι, όλα αναμιγνύονται και γίνονται η αφορμή για ένα εξαιρετικό βιβλίο.
Ο Γιούαν διαλέγει δυο νεαρούς ήρωες για να στήσει το αφηγηματικό του σύμπαν. Είναι δύο νέοι, παρθένοι, με ελάχιστες σεξουαλικές εμπειρίες. Μέσα από τις αναμνήσεις τους θα μάθουμε πότε γνωρίστηκαν, πώς βρέθηκαν μαζί και πόσο πολύ θέλουν να ενωθούν, έστω και αν η γυναίκα νιώθει τον φόβο απέναντι στην ερωτική πράξη να γιγαντώνεται σαν παραπέτασμα ανάμεσά τους. Δυο άνθρωποι που αν και αγαπιούνται δεν καταφέρνουν να βγουν από τον κλοιό των προσωπικών τους προθέσεων και στην προσπάθειά τους να ενωθούν σαρκικά έρχονται μεν αντιμέτωποι με τον πόθο εκείνου και τον τραγικό φόβο εκείνης, αλλά κυρίως με την άγνοια και των δύο. Η γαμήλια νύχτα τους τινάζεται κυριολεκτικά στον αέρα και μετά από αυτό και η κοινή τους πορεία.
Ο Ίαν Μακ Γιούαν καταθέτει ένα μυθιστόρημα που μοιάζει με άσκηση γραφής για τους επίδοξους συγγραφείς. Με επίκεντρο μια μόνο νύχτα ξετυλίγει με συγγραφική σιγουριά και ηρεμία τον τρόπο με τον οποίο οι ήρωές του, δυο διαφορετικές προσωπικότητες συναντιούνται, γοητεύονται, απογοητεύονται, περνούν από όλα τα στάδια της αμφότερης συντριβής και τελικά αδρανοποιημένοι αποχωρίζονται. Μοιάζει το βιβλίο με ένα μανιφέστο για την ανθρώπινη ετερότητα και τον τρόπο με τον οποίο αυτή μπορεί να καταστρέψει το μέλλον μιας κοινής πορείας.
Η Κατερίνα Ηλιοπούλου υπογράφει μια πολύ καλή μετάφραση σε ένα μυθιστόρημα που αποκαλύπτει πως τα καλά βιβλία δεν χρειάζονται βαρύγδουπες λέξεις, μεγάλες αποκαλύψεις ή ανατροπές παρά μόνο έναν ικανό συγγραφέα και την ικανότητα να εμβαθύνει στο ελάχιστο.
