ΔΙΑΒΑΣΜΑΤΑ Γράφει η Έλενα Αρτζανίδου / συγγραφέας-εκπαιδευτικός / ardjanidou.psichogios.gr
“Στο Ηφαίστειο”, Χριστίνα Φραγκεσκάκη, εικονογράφηση: Μάρια Μπαχά, εκδ. Καλειδοσκόπιο
« Το σπίτι μου ήταν πάνω από το… Αλήθεια σας λέω. Από το παράθυρό μου το ΄βλεπα κάθε μέρα… Κάποιες νύχτες το άκουγα… Άλλες φορές πάλι το μύριζα… Και μια μέρα του καλοκαιριού, του Αυγούστου, καθώς κοίταζα το ηφαίστειο και μέσα στην ησυχία του πρωινού άκουσα το τύμπανό του να χτυπά ρυθμικά, σαν να μίλησε ξαφνικά, σαν να με κάλεσε. Κι εγώ, χωρίς να το πολυσκεφτώ, ξεκίνησα να πάω…» γράφει με την αισθαντική της γραφή η Χριστίνα Φραγκεσκάκη.
Στο Ηφαίστειο, μας οδηγεί η συγγραφέας. Το Ηφαίστειο των παιδικών της χρόνων, ένα Ηφαίστειο που ανασαίνει, που σιγοβράζει, που συνομιλεί, που γεννά συναισθήματα και πόθους. Ένα Ηφαίστειο ψυχής που η συγγραφέας καταφέρνει με κοφτό λόγο και συγκλονιστικές εικόνες που σα γλώσσες, άλλοτε σε αγγίζουν απαλά και άλλοτε σου ξύνουν πληγές μιας και τρυπώνουν από τα κανάλια του υποσυνείδητου και φτάνουν σε μονοπάτια αχαρτογράφητα για να ανασύρουν στον καθένα παιδικές, εφηβικές μνήμες μνήμες που φτάνουν στο τώρα.
Διαβάζοντας το κόσμημα βιβλίο από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, κατηφορίζουμε στο Ηφαίστειο της Νισύρου, με τα μικρά ανθρωπάκια να χοροπηδούν μπροστά μας. Τσουρουφλιζόμαστε καθώς φτάνουμε στην καρδιά του που σιγοκαίει, όπως και η ζώσα ψυχή που θέλει, ονειρεύεται, κλαίει, γελά. Και εκεί στην καρδιά του με τα πέντε πηγάδια, γιγάντια και μικρά που μπορούν να μας ρουφήξουν, να μας κάψουν, να μας ζεστάνουν την καρδιά, αιχμαλωτιζόμαστε. Κοιτάμε ολόγυρα τον κίτρινο τόπο, με το θειάφι θυμίαμα των ζωντανών όταν παρουσιάζεται μπροστά μας «ο ανθρώπαρος», αυτός που μπορεί και να μας συνθλίψει, μπορεί και να μας πάρει στην χούφτα του για να μας εμφυσήσει λίγη από τη δύναμη του, αλλά, ίσως, να θέλει και να μας πετάξει. Μη φοβηθείτε, εκεί είναι η θάλασσα πέστε ανάσκελα και κοιμηθείτε.
Κάπως έτσι, με πολύ ποιητική γραφή, με δόσεις παραμυθιού, στάλες από βότανα που ξυπνούν μυρωδιές και ήχους που ξεκινούν από το πηγάδι τη ψυχής στρώση στρώση η συγγραφέας φτάνει μέχρι την ενηλικίωση.
Η ιστορία της Φραγκεσκάκη, κυλά μέσα μας και ξύνει τα όμορφα της παιδικής ψυχής, επιτρέπει τους φόβους τους παλιούς να αναδυθούν, να κοιταχτούν και να γίνουν σκόνη. Δίνει χώρο στα συναισθήματα που σπυρί σπυρί γεννήθηκαν για να ξεπηδήσουν μέσα από τα πηγάδια του νου και της καρδιάς.
Η συγγραφέας με μαεστρία αποδίδει στο Ηφαίστειο μορφή. Βαφτίζει τον Γίγαντά της κοιτώντας τον κατάματα. Αντιμετωπίζει τους γύρω που ξεπηδούν από μέσα του ή μήπως από μέσα της ή μέσα μας! Και για να γίνει πιστευτή και να πει το δικό της που θα ακουστεί, με δύναμη αρπάζεται από μια τρίχα του «Γίγαντα» και με σεβασμό και τρυφερότητα την κρατά μέχρι και σήμερα για να τη δείχνει σε όσους την αμφισβητούν πως εκεί στο νησί με την κίτρινη σκόνη, την έντονη μυρωδιά του θειαφιού είδε, ένιωσε, πάλεψε, μέχρι που έγινε γυναίκα και πήρε το δικό της δρόμο μακριά από την καλδέρα, αλλά πάντα κρατώντας μέσα της τον δικό της Στέφανο, τον δικό της Πολυβώτη.
Ρεαλισμός και λυρισμός. Ποίηση και παραμύθι, δοσολογίες ισορροπημένες απογειώνουν και αναγκάζουν να διαβάσεις και μια και δυο και τρεις το αφήγημα της Χριστίνας Φραγκεσκάκη, αυτής της περίτεχνης υφάντρας των λέξεων, των ονειρικών παραμυθιών, των ιστοριών του ανθρώπου που έχουν φωνή καθώς τις διαβάζεις και σου χαρίζουν τη δροσιά τους και πλάθουν όνειρα.
Μια και δυο και τρεις ρουφάς τις εικαστικές εικόνες της Μάρια Μπαχά, που σε κοιτούν κατάματα και γεννούν εκρήξεις και ερωτηματικά.
Ένα βιβλίο για μεγάλα παιδιά και αναγνώστες που θέλουν να ξαναδούν μέσα τους και να ταξιδέψουν στο δικό τους ηφαίστειο.
ΠΩΣ ΠΙΣΤΕΨΑ ΣΤΟ ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που το πρωτοείδα, που μου φανερώθηκε. Τα γεγονότα συνέβησαν όλα μαζί σε μια συγκεκριμένη εποχή και σ’ έναν συγκεκριμένο τόπο. Ήταν τέτοια η δύναμή τους, το ίχνος τους πάνω μου, που με ακολουθούσαν ολοζώντανα για πολύ καιρό. Αναρωτιόμουν συνέχεια: “Μα είναι αλήθεια; Τα έζησα;”. Ναι, σίγουρα τα έζησα. Είχα και αποδείξεις. Μια τρυπημένη πέτρα ελαφριά σαν πούπουλο, ένα κόκαλο ελέφαντα στην άμμο, ένα όστρακο στο βουνό, ο κίτρινος αέρας που έβαψε τα βιβλία μου, η πεταλίδα που κόλλησε στο πόδι μου και έμεινε πάνω του ζωγραφιά για πάντα, το αυγό των εκατό χρονών, το φουστάνι μου που έχασε ένα του κομμάτι στη στιγμή, το παράξενο, ατέλειωτο κουβάρι μου, που ακόμα το φυλάω στην τσέπη…(από την έκδοση)
