Αλιεύσαμε από το facebook τρεις ενδιαφέρουσες ιστορίες και έναν βιωματικό αποχαιρετισμό για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, που έφυγε από τη ζωή στις 10 Αυγούστου 2020. Κάτι διαφορετικό από όσα έχετε διαβάσει…
Kyriakos Athanasiadis
Το καλό με τον Χριστιανόπουλο (και κάποιους άλλους) είναι πως ΟΛΟΙ στην πόλη τον ήξεραν, και ΟΛΟΙ έχουν να αφηγηθούν ιστορίες από αυτόν, χαριτωμένες συνήθως, να ανεβάσουν κοινές φωτογραφίες τους από καφενεία, ή σπίτι του κλπ., οπότε και όλοι συγχωρούνται — σε αντίθεση με περιπτώσεις άλλων άρτι τεθνεώτων, που, άθελά τους, γίνονται όχημα για να προμοτάρονται κάποιοι πελταστές, καθώς επιχειρούν (πόσο φτηνό) να κάνουν άκομψες δημόσιες σχέσεις μια μέρα θανάτου και πένθους.
Εγώ δεν τον ήξερα! Δεν τον χώνευα, από μικρός. Γύρευε γιατί. Οπότε, είμαστε στα 1987, έχω ανεβεί Σαλονίκη, και μου εγχειρίζει ο πατέρας μου ένα μπιλιετάκι. Είναι ένας μικροσκοπικός φάκελος με μια καρτ-βιζίτ μέσα — ε ναι, από τον Χριστιανόπουλο. Του είχε δώσει κρυφά από μένα το πρώτο μου βιβλίο, κάτι διηγήματα, να το δει και να το εκτιμήσει, και ίσως να γράψει κάπου και δυο επαινετικές κουβέντες. Οπότε παίρνω εγώ την όμορφη, απλά τυπωμένη κάρτα, βγάζοντας βέβαια καπνούς, και διαβάζω από πίσω ένα πυκνογραμμένο κείμενο σαράντα-πενήντα λέξεων, γραμμένο με το στιλό, σχεδόν καλλιγραφικά, που έλεγε πάνω-κάτω τα εξής:
«Για όνομα του Θεού, αξιότιμε κε Αθανασιάδη, ποιος σάς είπε ότι μπορείτε να με ενοχλείτε και να μου τρώτε τον χρόνο με όποια σάχλα κυκλοφορεί; Αν έπρεπε να διαβάζω ό,τι δευτεράντζα εκδίδεται, δεν θα έκαμνα άλλη δουλειά από δαύτην. Σας παρακαλώ, γιος σας ξεγιός σας, να μην επαναληφθεί. Όλως υμέτερος κλπ., Ντ.Χ.»
«Ρε μπαμπά», του λέω, «τι πήγες κι έκανες;!»
* * *
Αυτά. Ας είναι ελαφρύ το χώμα — ήταν ωραίος, μάγκας και αυθεντικός.
Τάσος Α. Σαρηγιαννίδης
IN MEMORIAM
(γραμμένο βιαστικά και πρόχειρα λόγω συγκίνησης)
Ηταν κάπου στα τέλη του 1989-αρχές 1990. Ημουν συντάκτης τότε του “Εξώστη”, που είχε τα γραφεία του στην Μητροπόλεως 19 (στοά Χρυσικοπούλου). Συχνά, όταν πήγαινα να παραδώσω κείμενό μου, έβλεπα από την ανοιχτή πόρτα του γραφείου του τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Εκεί στέγαζε τις εκδόσεις “Διαγώνιος” και την ομότιτλη τοσοδούλα γκαλερί.. Μικρός χώρος και σκοτεινός, χωρίς θέρμανση και ο κύριος Ντίνος εκεί, πίσω από το γραφείο του, συχνά φορώντας παλτό.
Μια μέρα, με την άγνοια κινδύνου που με διακατείχε, γνωρίζοντας από αφηγήσεις ότι δεν είναι ο πιο εύκολος χαρακτήρας, τόλμησα να του μιλήσω. “Καλημέρα κύριε Ντίνο. Εχω γράψει κάτι ποιηματάκια. Θα είχατε τον χρόνο να τα ρίξετε μια ματιά?”. Ευγενέστατα μου απάντησε θετικά, με την σημείωση ότι μπορεί αυτό να έπαιρνε λίγο χρόνο. Χοροπήδησα από την χαρά μου. “Οσο χρειαστεί, κύριε Ντίνο”. Ετσι του εγχείρισα ένα τετραδιάκι με γραφτά μου. Μερικούς μήνες μετά, μου τηλεφώνησε να περάσω από το γραφείο του. Κάναμε μια συζήτηση περί ανέμων και υδάτων και μετά μου επέστρεψε το τετραδιάκι με το κριτικό του σχόλιο και με επισημάνσεις σε κάποια από τα γραπτά.
Παραθέτω αυτούσιο το σχόλιό του, που είναι γραμμένο με μολύβι και ο χρόνος που πέρασε από πάνω του δυσκολεύει την φωτογραφική του αποτύπωση.
“Δεν έχω πεισθεί για την ύπαρξη ταλέντου. Η ευαισθησία ενός διανοούμενου δεν μπορεί από μόνη της να κάνει ποίηση. Τα γραφτά σας μου φάνηκαν μέτρια. Συσσώρευση αφηρημένων ουσιαστικών, απουσία ρημάτων που ενεργοποιούν τον λόγο, έλλειψη εικόνων που να δυναμώνουν το ποίημα, εγκεφαλικές διαπιστώσεις καταστάσεων : όλα αυτά λειτουργούν αρνητικά και βουλιάζουν τα ελάχιστα καλά σημεία. Συνεχίστε αλλά ίσως το ποίημα να μην είναι ο καλύτερος τρόπος να εκφραστείτε”.
Ευχαριστώ σε ποιητή που ξόδεψες τον χρόνο σου για μένα.
Ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει κύριε Ντίνο. Ανάθεμα σε όσους εκμεταλλεύτηκαν τους αδύναμους τελευταίους χρόνους της ζωής σου.
Melina Savvidou
Ντίνος Χριστιανόπουλος
Όταν κάποτε ήρθε στο μαγαζί μας δοκίμασε ως επιδόρπιο γλυκό κουταλιού σύκο και μου είπε πως του αρεσε πολύ!!!
όταν δε πρότεινα να του χαρίσω το βάζο γύρισε και μου είπε :
-Όχι δεν χρειάζεται.
-Μα γιατί αφού σας αρεσε..
– Δεν μου αρέσει να μου κάνουν δωρα.
Κέρδισε όλο μου τον σεβασμό!!!
Σήμερα μεγάλη θλίψη
εύχομαι σαν
γλυκό κουταλιού να’ναι ο παράδεισός του….
Εxtrablatt πριν πολλά χρόνια
Christos Xanthakis
ο Ρίτσος ήταν ο ποιητής της Ρωμιοσύνης
ο Σεφέρης ήταν ο ποιητής μιας χώρας έρημης
ο Ελύτης ήταν ο ποιητής του Αιγαίου
ο Καβάφης ήταν ο ποιητής του ελληνιστικού απόηχου
κι ο Χριστιανόπουλος ήταν ο ποιητής όσων δεν χωρούν πουθενά
ήταν, ας πούμε, ο ποιητής της δικής μου της γενιάς,
που δεν χώραγε ούτε στα αμπέχωνα της μεταπολίτευσης
ούτε στη μοβίδα του ΠΑΣΟΚ
ούτε καν στην επαναστατική ρητορική της Βήτα Πανελλαδικής
και στις παρτούζες των διαγραμμένων της ΚΝΕ
εμείς θέλαμε κάτι παραπάνω απ’ αυτά
θέλαμε χώμα, όπως θα ‘λεγε και ο Ντίνος
θυμάμαι ακόμη που είχα έρθει στην Αθήνα
στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα
φρέσκο κοτόπουλο
και ο φίλος μου ο Μιχάλης Παναγιωτάκης
μου είχε πει “Χριστιανόπουλο να διαβάσεις”
και ακολούθησα τη συμβουλή του
και αναστατώθηκα
με όλες αυτές τις ύπουλες ιδέες
την αμφισβήτηση
που εισέβαλλαν ξαφνικά στο στρέιτ σύμπαν μου
την ειρωνεία, την κοροϊδία, τον σαρκασμό του Χριστιανόπουλου
απέναντι σε μια τάξη καθεστηκυία
έτοιμη να καταρρεύσει από το βάρος της γελοιότητάς της
την Ελλάδα την μεταπολεμική και την μετεμφυλιακή
μια μπανανία, μια ξεφτιλισμένη κουρελού
κι ο Ντίνος να μιλάει για εμάς που δεν χωράγαμε πουθενά
δεν είχε την ορμή του Ρίτσου
δεν είχε το βάθος του Σεφέρη
δεν είχε το σφρίγος του Ελύτη
δεν είχε το εύρος του Καβάφη
αλλά ήταν ο πρώτος ποιητής του περιθωρίου
όταν το περιθώριο ήταν ακόμη καταραμένη έννοια στην
μητριά πατρίδα όλων μας
και με τον δικό του, στριφνό τρόπο
μας έμαθε να μην είμαστε κτήνη
θα του το χρωστάμε για πάντα
in loving memory
