Η πρεμιέρα της Ζωής Τσόκανου στο πόντιουμ της Κρατικής Ορχήστρας
Γράφει ο Αντώνης Ι. Κωνσταντινίδης*
Η πρόσφατη συναυλία (20/10) της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης, στην παλαιόθεν γνώριμη Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου, παρουσίαζε εκ των πραγμάτων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον και είχε πολλαπλές προεκτάσεις. Ήταν το αναμενόμενο ντεμπούτο της Ζωής Τσόκανου, με την ιδιότητά της πλέον ως καλλιτεχνική διευθύντρια της Κρατικής, στο πόντιουμ της Ορχήστρας.
Η θεσσαλονικιά αρχιμουσικός, στην οποία ανατέθηκε μόλις προ ολίγων μηνών η καλλιτεχνική διεύθυνση της Ορχήστρας, καθοδήγησε το ορχηστρικό σύνολο σ’ ένα πρόγραμμα με ποικίλες αισθητικές απαιτήσεις, αφήνοντας θετικές εντυπώσεις.
Το πρόγραμμα άνοιξε “κλασικά” με την αριστουργηματική εισαγωγή Λεονώρα αρ.3 του Μπετόβεν σε μία ισορροπημένη ερμηνευτικά εκδοχή της και ακολούθησε η σύνθεση “Amor Fati” του Γιώργου Κουμεντάκη.
“Αγάπη για τη Μοίρα”
Στο σημαντικό αυτό σύγχρονο έργο, ο συνθέτης υφαίνει την πλοκή των μουσικών του ιδεών σ’ ένα διάφανο μεταϊμπρεσσιονιστικό περιβάλλον. Εκμεταλλεύεται με τρόπο αφαιρετικό τις δυνατότητες του ορχηστρικού συνόλου με αναφορές σε οικεία ηχοχρώματα, ρυθμικά και μελωδικά μοτίβα. Η προσέγγιση της κρητικής παράδοσης γίνεται ως υπόμνηση στους ακροατές μιας υποσυνείδητης ακροαματικής διάστασης, μιας ενυπάρχουσας τροπικής οικειότητας και δεν προβάλλεται φολκλορικά ως αυτοσκοπός. Η κοντυλιά, το θαμπιόλι, η λύρα και η ασκομαντούρα βρίσκονται στο παρασκήνιο της δημιουργίας σαν μόνιμος υποβολέας και σταθερό στήριγμα της έμπνευσης. Η ανάδειξη του έργου στις λεπτομέρειές του από την Ορχήστρα, μετουσίωσε τη μουσική γραφή σε μία αισιόδοξη έκθεση για την αθανασία της ζωής. Πρέπει να σημειωθεί ότι το έργο του Κουμεντάκη συνδέεται άρρηκτα με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, από την οποία δόθηκε η παραγγελία ως αφορμή της δημιουργίας του αλλά και η πρώτη του εκτέλεση, το 2007, στην απαγορευμένη πόλη του Πεκίνου.
Το πρώτο μέρος της συναυλίας συμπληρώθηκε από το εμβληματικό για την αισθητική του έργο “Πρελούδιο από το απομεσήμερο ενός Φαύνου” του Ντεμπυσσύ. Το γνωστό και αγαπητό έργο του Γάλλου συνθέτη έτυχε μίας ιδιαίτερα προσεγμένης και ώριμης προσέγγισης την οποία και υποδεχθήκαμε με ικανοποίηση.
Τη μεστή μουσική βραδιά έκλεισε η εκτέλεση της 2ης Συμφωνίας του Μπράμς. Είναι ένα έργο φωτεινό που υμνεί με πληθωρικότητα τη φύση και καταφέρνει να μεταδώσει ανάμικτα συναισθήματα χαρμολύπης στους ακροατές. Η ερμηνεία της ορχήστρας υπήρξε καλοδεχούμενη και ακολούθησε με συνέπεια τις απαιτήσεις της μουσικής γραφής.
Λαμπερή και πολλά υποσχόμενη υπήρξε η παρουσία της κ Τσόκανου στο πόντιουμ της ορχήστρας, σ’ αυτήν την πρώτη της συναυλιακή επαφή, η οποία δημιουργεί συνειρμικά αισθήματα αισιοδοξίας για το μέλλον.
Η Κρατική Ορχήστρα, είναι ο ιστορικός φορέας της συμφωνικής μουσικής στην Θεσσαλονίκη και συμπορεύεται με την πολιτιστική ζωή του τόπου. Γι’ αυτό και η ανάληψη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης από την κ Τσόκανου αποτελεί αναμφισβήτητα μία διόλου ευκαταφρόνητη πρόκληση.
Η φερέλπιδα παρουσία της μένει να επιδείξει στο άμεσο μέλλον τις αρετές εκείνες και τις απαιτούμενες διοικητικές ικανότητες που θα μπορέσουν να συμβάλλουν θετικά στην προς το βέλτιον πορεία και εικόνα του συνόλου. Και είναι σίγουρα κοινή ευχή η κ Τσόκανου να δώσει το δικό της θετικό στίγμα και να συνεργήσει στην ανάδειξη της Ορχήστρας εμπνέοντας στους αξιόλογους μουσικούς της και στο φιλόμουσο ακροατήριο της πόλης, έναν άλλον αέρα ευαισθησίας, ποιότητας, ανανέωσης και εξωστρέφειας. Αυτό είναι ίσως και το βασικότερο διακύβευμα.
*Ο Αντώνης Ι. Κωνσταντινίδης είναι Δρ. Μουσικολογίας, υπεύθυνος Πολιτιστικών θεμάτων στη Δ/νση Δ/βάθμιας Εκπ/σης Ανατ. Θεσσαλονίκης, μέλος της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών Μουσικής και Θεάτρου.
